1. VinFast sẽ có thể có lợi gì khi chính quyền Trump áp thuế 46%?
VinFast, công ty sản xuất xe điện lớn nhất Việt Nam, đang xây dựng nhà máy sản xuất tại Bắc Carolina, Mỹ, với khoản đầu tư khoảng 4 tỷ USD. Chính sách thuế 46% áp lên hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam có thể mang lại một số lợi ích cụ thể cho VinFast:
- Tránh thuế nhập khẩu: Nếu VinFast sản xuất xe điện tại Mỹ thay vì xuất khẩu từ Việt Nam, họ sẽ không phải chịu mức thuế 46%. Điều này giúp giảm chi phí sản xuất và tăng khả năng cạnh tranh về giá tại thị trường Mỹ so với các đối thủ nhập khẩu xe từ Việt Nam hoặc các nước khác bị áp thuế cao (như Trung Quốc với mức thuế 34%).
- Ưu đãi từ chính sách nội địa hóa: Chính quyền Trump có thể khuyến khích sản xuất nội địa bằng các ưu đãi thuế hoặc trợ cấp (như trong Đạo luật Giảm lạm phát – IRA), đặc biệt với xe điện. VinFast có thể tận dụng các khoản tín dụng thuế lên tới 7.500 USD/xe nếu đáp ứng yêu cầu về nguồn gốc linh kiện và pin tại Mỹ.
- Tăng sức hấp dẫn với người tiêu dùng Mỹ: Xe sản xuất tại Mỹ mang nhãn “Made in USA” có thể thu hút người tiêu dùng ủng hộ chính sách bảo hộ của Trump, giúp VinFast xây dựng thương hiệu tại thị trường lớn nhất thế giới.
Dự đoán tăng trưởng của Vinfast của nhà máy tại Mỹ:
- Nhà máy tại Bắc Carolina dự kiến sản xuất 150.000 xe/năm khi đi vào hoạt động đầy đủ (dự kiến 2028). Với giá trung bình mỗi xe điện khoảng 50.000 USD, doanh thu tiềm năng là 7,5 tỷ USD/năm. Nếu không chịu thuế 46% (tương đương tiết kiệm khoảng 23.000 USD/xe), VinFast có thể tăng lợi nhuận hoặc giảm giá bán, từ đó thúc đẩy doanh số thêm 20-30% (tương đương 1,5-2,25 tỷ USD/năm).
- Trong ngắn hạn (2025-2027), khi nhà máy chưa hoàn thiện, VinFast vẫn xuất khẩu từ Việt Nam và chịu thuế, nhưng việc chuyển dịch sản xuất sang Mỹ sẽ giúp họ giảm thiệt hại dài hạn.
Chiến lược phát triển dài hạn:
- Đẩy nhanh xây dựng nhà máy tại Mỹ: VinFast cần hoàn thiện nhà máy sớm để tránh thuế và tận dụng ưu đãi.
- Tăng nội địa hóa linh kiện: Hợp tác với các nhà cung cấp Mỹ để đáp ứng yêu cầu của IRA, giảm phụ thuộc vào linh kiện từ châu Á.
- Định vị thương hiệu cao cấp: Tập trung vào phân khúc xe điện giá trị cao để cạnh tranh với Tesla, tận dụng xu hướng tiêu dùng xanh tại Mỹ.
2. Các công ty Việt Nam khác đang đầu tư sản xuất tại Mỹ sẽ có lợi gì?
Ngoài VinFast, nhiều công ty Việt Nam như Tập đoàn Hòa Phát (thép), Công ty CP Gỗ An Cường (nội thất), hoặc các doanh nghiệp dệt may, da giày đang xem xét đầu tư sản xuất tại Mỹ để tránh thuế và tận dụng thị trường. Lợi ích bao gồm:
- Tránh thuế 46%: Sản xuất tại Mỹ giúp các công ty này không chịu mức thuế cao áp lên hàng hóa từ Việt Nam, giữ giá cạnh tranh tại thị trường Mỹ.
- Tiếp cận chuỗi cung ứng Mỹ: Đầu tư tại Mỹ giúp họ tích hợp vào chuỗi cung ứng nội địa, giảm chi phí logistics và thời gian vận chuyển.
- Đa dạng hóa thị trường: Giảm phụ thuộc vào xuất khẩu từ Việt Nam, tránh rủi ro từ các biện pháp trừng phạt thương mại trong tương lai.
- Hỗ trợ từ chính sách Trump: Chính quyền Trump có thể ưu tiên các công ty nước ngoài đầu tư tại Mỹ, tạo việc làm cho người Mỹ, qua đó cấp ưu đãi thuế hoặc đất đai.
Ví dụ cụ thể trong từng trường hợp:
- Hòa Phát: Nếu xây dựng nhà máy thép tại Mỹ, họ có thể cung cấp thép cho ngành xây dựng và ô tô Mỹ, tránh thuế thép nhập khẩu từ Việt Nam (hiện thép Việt Nam xuất sang Mỹ khoảng 1 tỷ USD/năm).
- Dệt may và da giày: Các công ty như Công ty TNHH PouYuen (gia công giày Nike) có thể chuyển một phần sản xuất sang Mỹ, tận dụng lao động địa phương và tránh thuế 46% lên 10-12 tỷ USD giày dép xuất khẩu.
Dự đoán tăng trưởng:
- Nếu 10% kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ (khoảng 13,6 tỷ USD từ tổng 136 tỷ USD năm 2024) được chuyển sang sản xuất tại Mỹ, các công ty này có thể tạo ra doanh thu 13-15 tỷ USD/năm tại Mỹ mà không chịu thuế. Lợi nhuận tăng thêm từ việc tránh thuế (46%) có thể lên tới 6-7 tỷ USD/năm, tùy thuộc vào ngành.
- Tăng trưởng cụ thể phụ thuộc vào quy mô đầu tư, nhưng với các ngành như thép hoặc gỗ, doanh thu bổ sung có thể đạt 1-2 tỷ USD/năm/công ty lớn.
Chiến lược phát triển dài hạn:
- Hợp tác với doanh nghiệp Mỹ: Liên doanh với các công ty Mỹ để giảm rủi ro và tận dụng kinh nghiệm địa phương.
- Tập trung vào sản phẩm giá trị cao: Sản xuất hàng hóa đáp ứng nhu cầu nội địa Mỹ (nội thất, thép xây dựng, giày cao cấp).
- Mở rộng mạng lưới phân phối: Đầu tư vào kênh bán lẻ tại Mỹ để tăng thị phần.
3. Tổng quan tác động và chiến lược chung cho các doanh nghiệp Việt Nam:
Chính sách thuế 46% là thách thức lớn với xuất khẩu Việt Nam nhưng cũng mở ra cơ hội cho các công ty như VinFast và những doanh nghiệp khác đầu tư tại Mỹ. Tổng giá trị tăng trưởng tiềm năng từ việc tránh thuế và mở rộng sản xuất có thể lên tới 10-20 tỷ USD/năm trong 5-10 năm tới, nếu Việt Nam tận dụng tốt.
- Chuyển dịch sản xuất: Đầu tư mạnh vào Mỹ để tránh thuế và tận dụng ưu đãi.
- Đàm phán với Mỹ: Việt Nam có thể thương lượng để giảm thuế bằng cách cam kết mua thêm hàng hóa Mỹ (nông sản, LNG, máy bay), nhưng các công ty vẫn nên chủ động đầu tư tại Mỹ.
- Đa dạng hóa thị trường: Song song với đầu tư tại Mỹ, mở rộng sang EU, Nhật Bản để giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ.
—————————————–
VinFast có thể hưởng lợi lớn từ việc sản xuất xe điện tại Mỹ, với tiềm năng tăng trưởng 1,5-2,25 tỷ USD/năm trong dài hạn.
Các công ty Việt Nam khác đầu tư tại Mỹ cũng có thể đạt doanh thu và lợi nhuận tăng thêm 6-7 tỷ USD/năm nếu tận dụng tốt cơ hội. Chính sách thuế 46% buộc các doanh nghiệp phải thay đổi chiến lược, nhưng nếu thành công, đây sẽ là động lực để họ vươn lên trong chuỗi giá trị toàn cầu.
