Khởi nghiệp là một hành trình đầy thách thức nhưng cũng rất thú vị. Khởi nghiệp bắt chúng ta gần như phải “hiểu” và tự làm tất cả, nhưng để bắt đầu, bạn cần một kế hoạch rõ ràng và sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Vậy cần chuẩn bị gì!
Khởi nghiệp với ít vốn là một thực tế phổ biến tại Việt Nam, nơi nhiều bạn trẻ có hoài bão nhưng lại không có nguồn lực tài chính lớn nhưng vẫn muốn xây dựng sự nghiệp riêng. Dưới đây là hướng dẫn thực tế để bắt đầu cùng các ví dụ từ những công ty nhỏ trên thế giới, phù hợp với bối cảnh khởi nghiệp ít vốn.
Các bước khởi nghiệp thực tế với ít vốn nhưng không vì vậy mà không có sự chuẩn bị:
- Tận dụng kỹ năng và tài nguyên sẵn có
- Hãy bắt đầu từ những gì bạn đã biết hoặc sở hữu, thay vì đầu tư lớn vào thứ bạn chưa quen thuộc.
- Ví dụ: Bạn giỏi nấu ăn? Hãy thử bán đồ ăn homemade qua mạng xã hội như nhiều người ở Việt Nam đã làm.
- Thử xây dựng cộng đồng từ những đam mê đó.
- Tìm thị trường ngách gần gũi
- Tập trung vào một nhóm khách hàng cụ thể mà bạn có thể tiếp cận dễ dàng, thay vì cạnh tranh với các “ông lớn”. Thường khởi nghiệp đừng quá tham vọng lớn ngay từ đầu, hãy để đó bắt đầu từ những bước nhỏ nhất.
- Công cụ: Dùng Zalo, Facebook hoặc TikTok để khảo sát ý kiến bạn bè, người quen.
- Bắt đầu với sản phẩm đơn giản
- Không cần đầu tư máy móc hay cửa hàng, hãy làm thủ công hoặc tận dụng dịch vụ thuê ngoài. Bắt đầu từ những bước đi đầu tiên.
- Ở Việt Nam, nhiều người khởi nghiệp bằng cách bán cà phê rang xay tại nhà, chỉ cần vài trăm nghìn mua nguyên liệu. Cafe Trung Nguyên lúc đầu cũng chỉ vậy mà thôi.
- Sử dụng kênh bán hàng miễn phí
- Tận dụng mạng xã hội, sàn thương mại điện tử (Shopee, Lazada) hoặc nhờ người quen giới thiệu thông qua truyền miệng, truyền mạng.
- Chi phí: Gần như bằng 0 nếu bạn tự chụp ảnh sản phẩm và đăng bài.
- Tăng trưởng từ lợi nhuận nhỏ
- Dùng tiền kiếm được để tái đầu tư thay vì vay vốn lớn ngay từ đầu.
- Mục tiêu: Tự duy trì hoạt động trong 3-6 tháng đầu tiên.
- Học hỏi từ khách hàng
- Hỏi ý kiến trực tiếp từ người mua để cải thiện sản phẩm mà không cần thuê chuyên gia.
- Nhiều người bán bánh mì pate ở Việt Nam điều chỉnh công thức dựa trên phản hồi từ khách quen.
Ví dụ từ các công ty nhỏ trên thế giới
- “The Little Veggie Patch Co.” (Úc)
- Một cặp vợ chồng ở Melbourne bắt đầu với số vốn ít ỏi, chỉ vài trăm AUD, để bán hạt giống rau và hướng dẫn trồng cây tại nhà.
- Họ tự làm website đơn giản, bán qua chợ địa phương và mạng xã hội.
- Bài học cho Việt Nam: Bạn có thể bán hạt giống, cây cảnh mini hoặc đồ thủ công nhỏ qua TikTok/Facebook mà không cần cửa hàng.
- “Mama’s Tacos” (Mexico)
- Một người mẹ đơn thân ở Mexico City khởi nghiệp với xe đẩy bán tacos, vốn ban đầu chỉ khoảng 50 USD để mua nguyên liệu.
- Bán hàng rong, tận dụng công thức gia truyền và nhờ khách quen lan truyền tiếng tăm. Sau này mở rộng thành chuỗi nhỏ.
- Bài học cho Việt Nam: Bán bánh tráng trộn, trà sữa hay cơm tấm từ xe đẩy hoặc góc bếp là cách khởi nghiệp ít vốn hiệu quả.
- “Soapwalla” (Mỹ)
- Rachel Winard, một đầu bếp ở New York, bắt đầu làm xà phòng thủ công trong bếp với vốn dưới 1.000 USD.
- Cô bán qua Etsy (nền tảng online) và chợ cuối tuần, tập trung vào khách hàng yêu thích sản phẩm organic.
- Bài học cho Việt Nam: Làm mỹ phẩm handmade (son, xà bông) hoặc đồ ăn vặt và bán online là hướng đi khả thi.
- “Paw Patrol” (Philippines)
- Một nhóm bạn trẻ ở Manila mở dịch vụ chăm sóc thú cưng với vốn ban đầu chỉ vài triệu peso (khoảng 100 USD).
- Họ nhận trông chó mèo tại nhà, quảng cáo qua nhóm Facebook địa phương.
- Bài học cho Việt Nam: Dịch vụ nhỏ như giữ trẻ, chăm thú cưng, hoặc giao hàng tận nơi có thể bắt đầu mà không cần văn phòng.
- “Bee’s Wrap” (Mỹ)
- Sarah Kaeck, một người mẹ ở Vermont, làm màng bọc thực phẩm từ sáp ong với vốn ban đầu khoảng 200 USD mua vải và sáp.
- Bán tại chợ nông sản, sau đó lên Kickstarter để gọi vốn cộng đồng mở rộng.
- Bài học cho Việt Nam: Làm sản phẩm thân thiện môi trường như ống hút tre, túi vải và bán qua Shopee hoặc chợ phiên.
Áp dụng thực tế tại Việt Nam
- Ví dụ cụ thể: Một bạn trẻ ở TP.HCM khởi nghiệp bằng cách rang đậu phộng muối ớt, vốn ban đầu 500.000 VNĐ mua đậu và gia vị. Họ bán qua Zalo, giao tận nơi bằng xe máy cá nhân, kiếm 2-3 triệu/tháng sau 2 tháng.
- Công thức: Chọn sản phẩm gần gũi (đồ ăn, đồ dùng gia đình), bán qua kênh miễn phí, tận dụng sức lao động bản thân.
Và lời khuyên cuối cùng
Khởi nghiệp ít vốn cần sự sáng tạo và kiên nhẫn. Đừng chờ đợi mọi thứ hoàn hảo – hãy bắt đầu từ thứ nhỏ nhất bạn có thể làm ngay hôm nay, như đăng một bài bán hàng trên Facebook hoặc Tiktok nhé.
