Kinh doanh trên TikTok Shop

TikTok Shop là gì?

TikTok Shop là một nền tảng thương mại điện tử được tích hợp trực tiếp trong ứng dụng TikTok, cho phép người bán (doanh nghiệp, cá nhân, hoặc nhà sáng tạo nội dung) trưng bày và bán sản phẩm ngay trên ứng dụng thông qua các video ngắn, livestream, hoặc tab cửa hàng (Shop Tab). Ra mắt tại một số thị trường từ năm 2021 và chính thức mở rộng tại Mỹ vào tháng 9/2023, TikTok Shop kết hợp giữa giải trí và mua sắm, tận dụng thuật toán mạnh mẽ của TikTok để kết nối sản phẩm với người dùng. Đây là một hình thức “social commerce” (thương mại xã hội), nơi người dùng có thể khám phá, mua hàng và thanh toán mà không cần rời khỏi ứng dụng.

Tại Việt Nam, TikTok Shop đã trở thành kênh bán hàng phổ biến nhờ lượng người dùng lớn (hơn 50 triệu người dùng hoạt động hàng tháng tính đến 2024) và xu hướng mua sắm qua video đang tăng mạnh, hành vi mua các sản phẩm giá rẻ trên TikTok đang là trend của người mua hàng Việt Nam.

Những việc cần chuẩn bị khi kinh doanh TikTok Shop

Để bắt đầu kinh doanh trên TikTok Shop tại Việt Nam, bạn cần chuẩn bị kỹ lưỡng các yếu tố sau:

1. Tài khoản TikTok Business:
   • Chuyển đổi từ tài khoản cá nhân sang tài khoản doanh nghiệp (Business Account) hoặc tạo mới. Tài khoản này cung cấp các công cụ phân tích và quảng cáo cần thiết.
   • Điền thông tin doanh nghiệp (tên, ngành hàng, liên hệ) để tăng độ tin cậy.
2. Đăng ký TikTok Shop:
   • Truy cập TikTok Seller Center (seller-vn.tiktok.com), đăng ký với tư cách người bán.
   • Cung cấp giấy tờ tùy thân (CMND/CCCD cho cá nhân) hoặc giấy phép kinh doanh (cho doanh nghiệp). Tại Việt Nam, quy trình xét duyệt thường mất 1-3 ngày.
3. Sản phẩm và nguồn hàng:
   • Chọn sản phẩm phù hợp với thị hiếu người dùng TikTok (thường là thời trang, mỹ phẩm, đồ gia dụng, TPCN).
   • Một sản phẩm độc đáo đánh đúng vào nhu cầu mua sắm sẽ dễ dàng tạo trend trên TikTok và từ đó có thể nhận được nhiều sự hỗ trợ cũng như lôi kéo được affiliate.
   • Đảm bảo nguồn hàng ổn định, chất lượng tốt, giá cạnh tranh để đáp ứng nhu cầu giao nhanh.
4. Nội dung sáng tạo:
   • Chuẩn bị kịch bản cho video ngắn (15-60 giây) hoặc livestream giới thiệu sản phẩm. Nội dung cần hấp dẫn, bắt trend, và tự nhiên để thu hút người xem. Ngày nay AI có thể giúp nhiều trong việc sáng tạo nội dung.
   • Đầu tư thiết bị cơ bản: điện thoại có camera tốt, đèn ring light, micro.
5. Tối ưu cửa hàng:
   • Thiết lập hồ sơ cửa hàng với logo, mô tả rõ ràng, hình ảnh sản phẩm chất lượng cao.
   • Đồng bộ danh mục sản phẩm từ kho hàng vào TikTok Shop, đảm bảo thông tin (giá, mô tả, tồn kho) chính xác.
6. Hệ thống vận hành:
   • Lựa chọn đơn vị vận chuyển (TikTok Shop hỗ trợ các đối tác như Giao Hàng Nhanh, Giao Hàng Tiết Kiệm).
   • Thiết lập quy trình xử lý đơn hàng, chăm sóc khách hàng, và chính sách đổi trả.
7. Chiến lược marketing:
   • Sử dụng TikTok Ads (quảng cáo trong luồng, quảng cáo Shop) để tăng độ phủ.
   • Hợp tác với KOLs/Influencers để quảng bá sản phẩm qua chương trình Affiliate của TikTok. Tuy nhiên việc này cần phải đầu tư khôn ngoan để tránh mất tiền.

Những rào cản tham gia TikTok Shop

1. Yêu cầu pháp lý và chính sách:
   • TikTok Shop yêu cầu giấy tờ hợp lệ (CMND, giấy phép kinh doanh). Nếu không có giấy phép, cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ có thể gặp khó khăn trong việc đăng ký.
   • Sản phẩm phải tuân thủ quy định của TikTok (không bán hàng giả, hàng cấm như vũ khí, ma túy).
2. Cạnh tranh cao:
   • Thị trường TikTok Shop tại Việt Nam đã có hàng nghìn người bán, đặc biệt trong các ngành hot như thời trang, mỹ phẩm. Việc nổi bật giữa đám đông đòi hỏi nội dung sáng tạo và chiến lược khác biệt.
3. Chi phí ban đầu:
   • Dù không mất phí mở cửa hàng, bạn cần đầu tư vào quảng cáo, thiết bị quay video, và hàng tồn kho. Với doanh nghiệp nhỏ, đây có thể là rào cản tài chính.
4. Kỹ năng công nghệ và sáng tạo nội dung:
   • Người bán cần biết cách quay dựng video, bắt trend, và sử dụng công cụ TikTok Seller Center. Thiếu kỹ năng này có thể khiến cửa hàng khó thu hút khách.
5. Phụ thuộc vào thuật toán:
   • TikTok phân phối nội dung dựa trên thuật toán, nên nếu video không viral, sản phẩm có thể không tiếp cận được nhiều người dùng.

Những rủi ro khi kinh doanh trên TikTok Shop

1. Hàng giả và chất lượng kém:
   • Người mua có thể nghi ngờ về chất lượng sản phẩm do TikTok Shop từng bị phản ánh về hàng giả, hàng nhái. Điều này ảnh hưởng đến uy tín của người bán chân chính.
2. Biến động chính sách:
   • TikTok có thể thay đổi chính sách (phí hoa hồng, quy định sản phẩm) bất ngờ, gây khó khăn cho người bán. Ví dụ, phí hoa hồng tại Việt Nam hiện dao động 1-5% tùy ngành hàng, nhưng có thể tăng trong tương lai.
3. Rủi ro tài chính:
   • Đầu tư lớn vào quảng cáo hoặc hàng tồn kho mà không đạt doanh số mong muốn có thể dẫn đến lỗ vốn.
   • Giao dịch gian lận (khách đặt hàng giả, trả hàng không lý do) cũng là vấn đề tiềm ẩn.
4. Phụ thuộc vào nền tảng:
   • Nếu TikTok Shop bị cấm hoặc giảm sức hút tại Việt Nam (do cạnh tranh từ Shopee, Lazada), doanh nghiệp có thể mất kênh bán hàng chính.
5. Phản hồi tiêu cực từ khách hàng:
   • Video hoặc livestream dễ bị khách hàng để lại bình luận tiêu cực công khai, ảnh hưởng đến hình ảnh thương hiệu nếu không xử lý khéo léo.
6. Cạnh tranh giá cả:
   • Người bán thường phải giảm giá để cạnh tranh, dẫn đến lợi nhuận thấp hoặc lỗ nếu không quản lý chi phí tốt.

TikTok Shop là một cơ hội lớn cho kinh doanh tại Việt Nam nhờ khả năng tiếp cận khách hàng trẻ, chi phí thấp, và xu hướng mua sắm qua video. Tuy nhiên, để thành công, bạn cần chuẩn bị kỹ lưỡng về sản phẩm, nội dung, và vận hành, đồng thời vượt qua các rào cản như cạnh tranh và yêu cầu kỹ thuật. Rủi ro như hàng giả, biến động chính sách, và phụ thuộc nền tảng cũng cần được cân nhắc để xây dựng chiến lược bền vững.
Nếu tận dụng tốt, TikTok Shop có thể trở thành kênh bán hàng hiệu quả, đặc biệt với các ngành hàng thời trang, mỹ phẩm, và thực phẩm chức năng.
Tuy nhiên không kinh doanh nào là dễ dàng cả tất cả đều phải học và trải nghiệm nếu không muốn mất tiền.