Kinh doanh tử tế liệu có dễ!

Mấy ngày qua thông tin hàng giả, hàng nhái tràn lan tại Việt Nam, đã gây ra tâm lý hoang mang cho người tiêu dùng. Tình trạng này không chỉ làm suy giảm niềm tin vào thị trường mà còn gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho các doanh nghiệp kinh doanh tử tế. Nhưng liệu rằng các doanh nghiệp kinh doanh tử tế có sống được khi các đối thủ gian lận thương mại, gian lận sản xuất và thủ thuật để bán hàng! đây là câu hỏi không hề dễ dàng gì để trả lời.

Tác động đến tình hình kinh doanh sản xuất của các công ty tử tế

1. Suy giảm doanh thu và thị phần:
   • Hàng giả thường được bán với giá thấp hơn, thu hút người tiêu dùng nhạy cảm về giá, dẫn đến giảm doanh thu của các công ty sản xuất và kinh doanh sản phẩm chính hãng. Các ngành như dược phẩm, mỹ phẩm, thời trang, và thực phẩm chịu ảnh hưởng nặng nề.
   • Ví dụ: Bài báo nêu rõ hàng giả Chanel, Louis Vuitton, Dior được bán công khai tại Đà Nẵng, cạnh tranh trực tiếp với sản phẩm chính hãng.
2. Tổn hại uy tín thương hiệu:
   • Hàng giả kém chất lượng khiến người tiêu dùng mất niềm tin vào thương hiệu, ngay cả khi họ vô tình mua phải hàng giả. Các công ty tử tế phải chi thêm ngân sách để khôi phục uy tín và phân biệt sản phẩm chính hãng.
   • Trong ngành dược, vụ việc thuốc giả VN Pharma đã làm suy giảm niềm tin vào các công ty dược phẩm uy tín.
3. Tăng chi phí bảo vệ thương hiệu và pháp lý:
   • Doanh nghiệp phải đầu tư vào tem chống giả, mã QR, hoặc kiện tụng để bảo vệ sản phẩm. Điều này làm tăng chi phí vận hành, ảnh hưởng đến giá thành và lợi nhuận.
   • Ví dụ: Các công ty dược phải áp dụng tiêu chuẩn GDP (Thực hành tốt phân phối thuốc) và GPP (Thực hành tốt nhà thuốc), nhưng thiếu hậu kiểm khiến chi phí này kém hiệu quả.
4. Cạnh tranh không lành mạnh:
   • Các tổ chức sản xuất hàng giả thường không tuân thủ quy định về thuế, lao động, hoặc môi trường, giúp họ giảm chi phí và bán giá rẻ hơn.
   • Điều này tạo ra môi trường cạnh tranh không công bằng, gây áp lực lớn cho các doanh nghiệp tử tế.

Vậy Kinh doanh tử tế là gì? Kinh doanh tử tế là mô hình kinh doanh dựa trên các nguyên tắc minh bạch, trung thực, và có trách nhiệm với xã hội, môi trường, và người tiêu dùng. Đặc điểm chính bao gồm:

1. Chất lượng sản phẩm/dịch vụ:
   • Cung cấp sản phẩm đạt tiêu chuẩn an toàn, chất lượng, không gây hại. Ví dụ: Doanh nghiệp dược tuân thủ tiêu chuẩn sản xuất để đảm bảo thuốc an toàn.
   • Cam kết và chịu trách nhiệm từ tâm với sản phẩm mình làm ra, khi kinh doanh thì không nói quá về công dụng…ôi rất nhiều thứ từ việc này.
2. Minh bạch và trung thực:
   • Công khai thông tin về nguồn gốc, thành phần, và quy trình sản xuất. Các doanh nghiệp tử tế thường sử dụng tem chống giả, mã QR, hoặc chứng nhận quốc tế (như ISO, Fair Trade) để tăng độ tin cậy.
   • Minh bạch thông tin và chịu trách nhiệm với những gì mình công bố.
3. Trách nhiệm xã hội và môi trường:
   • Áp dụng các tiêu chuẩn ESG (Environmental, Social, Governance), như giảm phát thải, đảm bảo quyền lợi lao động, và chống tham nhũng.
   • Ví dụ: Doanh nghiệp đạt chứng nhận ISO 14001 (quản lý môi trường) hoặc SA8000 (trách nhiệm xã hội) thể hiện cam kết bền vững.
4. Tuân thủ pháp luật:
   • Tuân thủ các quy định về an toàn thực phẩm, an toàn trong sản xuất…
   • Nộp thuế đầy đủ, tuân thủ quy định về lao động, môi trường, và chất lượng sản phẩm, trái ngược với các tổ chức sản xuất hàng giả thường lách luật.

Mức độ tác động của kinh doanh tử tế đến xã hội

1. Xây dựng niềm tin thị trường:
   • Kinh doanh tử tế giúp người tiêu dùng yên tâm về chất lượng, thúc đẩy tiêu dùng bền vững và ổn định thị trường.
2. Thúc đẩy phát triển bền vững:
   • Góp phần vào các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) của Liên Hợp Quốc, như bảo vệ môi trường, cải thiện điều kiện lao động, và giảm bất bình đẳng.
   • Ví dụ: Các doanh nghiệp đạt chứng nhận Fair Trade hỗ trợ nông dân và cộng đồng, tạo tác động tích cực.
3. Tạo việc làm và cải thiện đời sống:
   • Đầu tư vào đào tạo, trả lương công bằng, và cung cấp môi trường làm việc an toàn, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người lao động.
4. Khuyến khích đổi mới và cạnh tranh lành mạnh:
   • Thúc đẩy đổi mới trong sản xuất và phân phối, nâng cao tiêu chuẩn ngành và tạo ra sản phẩm chất lượng cao hơn.

Bài học từ các quốc gia ra sao?

1. Nhật Bản – Đạo đức kinh doanh và kinh tế bạc:
   • Nhật Bản tập trung vào “kinh tế bạc” (phục vụ người cao tuổi) với các sản phẩm/dịch vụ chất lượng cao, như nhà dưỡng lão với thiết bị trợ tắm hiện đại. Các doanh nghiệp duy trì đạo đức kinh doanh để xây dựng niềm tin lâu dài.
   • Doanh nghiệp Việt Nam cần đầu tư vào sản phẩm chất lượng, đáp ứng nhu cầu cụ thể (như người cao tuổi), và duy trì đạo đức để cạnh tranh với hàng giả.
2. Châu Âu – Quy định chống hàng giả nghiêm ngặt:
   • EU áp dụng Chỉ thị về Thực thi Quyền Sở hữu Trí tuệ (IPRED), hỗ trợ doanh nghiệp bảo vệ sản phẩm chính hãng thông qua hệ thống pháp lý mạnh mẽ.
   • Việt Nam cần cải thiện cơ chế thanh tra, bỏ thông báo trước, và tăng cường hậu kiểm để ngăn chặn hàng giả hiệu quả.
3. Singapore – Minh bạch trong cấp phép:
   • Singapore giới hạn số đăng ký thuốc (10,000 số cho 1,200 dược chất) và kiểm tra thực tế nhà máy sản xuất, giảm nguy cơ thuốc giả.
   • Việt Nam cần xem lại quy trình cấp phép, tăng kiểm tra thực tế, và công khai minh bạch để ngăn giả mạo.
4. Thái Lan – Sản phẩm thân thiện người tiêu dùng:
   • Thái Lan phát triển các khu chung cư cho người cao tuổi với thiết kế an toàn, đáp ứng nhu cầu thực tế.
   • Doanh nghiệp Việt Nam có thể tập trung vào sản phẩm/dịch vụ chuyên biệt, chất lượng cao để khác biệt với hàng giả.

Người tiêu dùng cần chuẩn bị gì để tự bảo vệ mình?

1. Kiểm tra nguồn gốc sản phẩm:
   • Xác minh thông tin về nhà sản xuất, nhà phân phối, tem chống giả, mã QR, hoặc chứng nhận quốc tế (như ISO, Fair Trade).
   • Ví dụ: Với mỹ phẩm, kiểm tra giá từ nhiều nguồn và ưu tiên sàn giao dịch uy tín.
2. Mua hàng từ kênh uy tín:
   • Chọn cửa hàng chính hãng, đại lý ủy quyền, hoặc sàn thương mại điện tử lớn có chính sách bảo hành rõ ràng (như Lazada, Shopee với gian hàng chính hãng).
   • Tránh mua từ nguồn xách tay hoặc cửa hàng nhỏ lẻ không có giấy phép.
3. Cân nhắc giá cả hợp lý:
   • Hàng giả thường có giá rẻ bất thường. So sánh giá với thị trường và cảnh giác với các chương trình giảm giá quá lớn.
4. Tìm hiểu thông tin và phản hồi:
   • Đọc đánh giá từ người dùng trên các nền tảng hoặc diễn đàn. Tham khảo ý kiến chuyên gia hoặc cộng đồng để xác minh chất lượng.
5. Báo cáo vi phạm:
   • Nếu phát hiện hàng giả, báo cáo cho Cục Quản lý Thị trường hoặc các tổ chức bảo vệ người tiêu dùng để ngăn chặn kịp thời.

Hàng giả tràn lan gây hoang mang cho người tiêu dùng, làm giảm doanh thu, uy tín, và khả năng cạnh tranh của các công ty tử tế. Kinh doanh tử tế, với trọng tâm là chất lượng, minh bạch, và trách nhiệm xã hội, giúp xây dựng niềm tin và đóng góp vào phát triển bền vững. Người tiêu dùng cần chủ động kiểm tra nguồn gốc, mua từ kênh uy tín, và báo cáo vi phạm để tự bảo vệ.