Ngày này từ Platform không còn xa lạ với nhiều người? nhưng platform là gì? những công ty nào trên thế giới có platform thành công? ý nghĩa của platform ra sao?… thì chưa hẵn chúng ta đã hiểu, hãy cùng tham khảo nhé.
“Platform” trong tiếng Anh có nghĩa là “nền tảng”. Trong bối cảnh kinh doanh và công nghệ hiện đại, “platform” thường được hiểu là một hệ sinh thái kỹ thuật số hoặc mô hình kinh doanh kết nối nhiều nhóm người dùng (như người mua và người bán, nhà cung cấp và khách hàng) để tương tác, trao đổi giá trị, thường thông qua công nghệ trực tuyến. Platform không chỉ là một sản phẩm hay dịch vụ đơn lẻ mà là một cơ sở hạ tầng giúp tạo ra giá trị thông qua sự kết nối, mạng lưới và quản lý dữ liệu hiệu quả.
Một hệ sinh thái hiệu quả sẽ là cầu nối giữa các bên giúp cho việc kinh doanh hiệu quả hơn thậm chí là đưa ra những mô hình kinh doanh mới hoàn toàn khác so với kinh doanh truyền thống ngày nay.
Tại sao thời đại hiện nay được gọi là thời đại xây dựng platform?
Nhiều người nói rằng thời đại hiện nay là thời đại của việc xây dựng platform vì sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số, internet và thu thập, kết nối dữ liệu đã thay đổi cách các doanh nghiệp hoạt động. Thay vì chỉ tập trung vào sản xuất và bán sản phẩm/dịch vụ theo mô hình truyền thống (linear business model), các công ty giờ đây hướng tới việc tạo ra các nền tảng kết nối các bên liên quan, tận dụng “hiệu ứng mạng lưới” (network effects) – giá trị của nền tảng tăng lên khi có nhiều người dùng tham gia hơn.
Yếu tố tự động hóa (Automation) sẽ được platform xử lý một cách hiệu quả, giúp giảm chi phí gia tăng hiệu quả quản lý, chính vì yếu tố này mà platform ngày càng được ưa chuộng trong mô hình kinh doanh mới.
Điều này platform mang lại những lợi ích như:
- Khả năng mở rộng nhanh chóng: Platform không cần sở hữu tài sản vật lý mà vẫn có thể phát triển quy mô lớn nhờ kết nối người dùng, quản lý được data hiệu quả.
- Hiệu quả chi phí: Chi phí vận hành giảm khi tận dụng cộng đồng người dùng để tạo ra giá trị thay vì tự sản xuất mọi thứ. Nhưng điểm yếu của platform là chi phí đầu tư và vận hành sẽ lớn do vậy cần phải có hệ sinh thái khách hàng đủ lớn mới nên đầu tư.
- Đổi mới liên tục: Dữ liệu từ người dùng giúp platform cải thiện dịch vụ và thích nghi với thị trường nhanh chóng.
- Tầm ảnh hưởng toàn cầu: Công nghệ số cho phép platform vượt qua giới hạn địa lý, phục vụ hàng tỷ người.
- Quản lý dữ liệu: Platform thu thập, phân tích và tận dụng dữ liệu để tối ưu hóa hoạt động, cá nhân hóa trải nghiệm và tạo ra giá trị mới. Đây là yếu tố cốt lõi và giá trị nhất của platform, đặc biệt là thời đại của token từ data có thể tạo hệ thống token riêng trong hệ sinh thái, giúp người dùng trao đổi hệ platform của mình.
Ví dụ, thay vì xây dựng một công ty taxi sở hữu xe như trước đây, các doanh nghiệp như Uber tạo ra nền tảng kết nối tài xế và hành khách, đồng thời quản lý dữ liệu về hành vi di chuyển để tối ưu hóa dịch vụ, từ đó mở rộng nhanh chóng mà không cần đầu tư lớn vào tài sản.
Thử 1 vòng những công ty quốc tế có platform thành công là gì?
- Nền tảng kinh doanh Amazon
- Platform: Amazon Marketplace
- Là một trong những chợ trực tuyến lớn nhất thế giới, kết nối hàng triệu người bán và người mua. Tạo ra được 1 nền tảng hàng đầu thế giới về giao dịch thương mại online, giúp cho việc giao thương dễ dàng hơn nhiều so trước đây, đặc biệt là giao thương quốc tế.
- Dịch vụ cung cấp:
- Doanh nghiệp: Công cụ bán hàng, quảng cáo, kho bãi và vận chuyển (Fulfillment by Amazon), phân tích dữ liệu bán hàng.
- Khách hàng: Truy cập đa dạng sản phẩm, giao hàng nhanh, giá cạnh tranh, gợi ý mua sắm dựa trên dữ liệu.
- Nền tảng chia sẻ Uber
- Platform: Ứng dụng kết nối tài xế và hành khách
- Thay đổi ngành vận tải, hoạt động tại hàng trăm quốc gia mà không sở hữu xem, giúp tận dụng được xe và nhân lực nhàn rỗi.
- Dịch vụ cung cấp:
- Doanh nghiệp: Cơ hội kiếm thu nhập cho tài xế cá nhân, dữ liệu tối ưu hóa tuyến đường.
- Khách hàng: Di chuyển tiện lợi, giá minh bạch, đặt xe dễ dàng dựa trên dữ liệu thời gian thực.
- Nền tảng chia sẻ phòng nghỉ Airbnb
- Platform: Nền tảng chia sẻ chỗ ở
- Kết nối chủ nhà với khách du lịch, tạo ra thị trường lưu trú toàn cầu mà không sở hữu bất động sản. Giúp khai thác bất động sản một cách hiệu quả.
- Dịch vụ cung cấp:
- Doanh nghiệp: Thu nhập cho chủ nhà, công cụ quản lý đặt chỗ, dữ liệu về xu hướng du lịch.
- Khách hàng: Lựa chọn chỗ ở đa dạng, trải nghiệm địa phương.
- Nền tảng tìm kiếm và hơn thế nữa Google (Alphabet)
- Platform: Google Search, Android, YouTube
- Thống trị công cụ tìm kiếm, hệ điều hành di động và chia sẻ video. Tạo ra cho thế giới một góc nhìn hoàn toàn khác về mô hình kinh doanh: Kinh doanh trên sự miễn phí.
- Dịch vụ cung cấp:
- Doanh nghiệp: Quảng cáo dựa trên dữ liệu người dùng, công cụ phát triển ứng dụng (Android), nền tảng kiếm tiền từ nội dung (YouTube).
- Khách hàng: Thông tin miễn phí, giải trí, ứng dụng đa dạng, kết quả tìm kiếm cá nhân hóa.
- Apple
- Platform: App Store, iOS
- Tạo hệ sinh thái khép kín cho người dùng và nhà phát triển phần mềm, cung cấp từ phần cứng đến phần mềm, giúp cho việc bảo mật cũng như sự tiện lợi cho người dùng toàn cầu.
- Dịch vụ cung cấp:
- Doanh nghiệp: Thị trường phân phối ứng dụng, doanh thu từ chia sẻ lợi nhuận, dữ liệu hành vi người dùng.
- Khách hàng: Trải nghiệm mượt mà, ứng dụng chất lượng cao, gợi ý dựa trên dữ liệu.
Các Tập đoàn tạo ra platfomr đã cung cấp gì cho cộng đồng doanh nghiệp và khách hàng?
- Cho doanh nghiệp:
- Tiếp cận thị trường: Platform giúp doanh nghiệp nhỏ tiếp cận khách hàng toàn cầu mà không cần xây dựng cơ sở hạ tầng riêng.
- Công cụ hỗ trợ: Từ phân tích dữ liệu, thanh toán, đến quảng cáo và logistics.
- Cơ hội hợp tác: Doanh nghiệp có thể tích hợp sản phẩm/dịch vụ vào hệ sinh thái lớn hơn.
- Quản lý dữ liệu: Cung cấp thông tin chi tiết về khách hàng, xu hướng thị trường để ra quyết định kinh doanh tốt hơn.
- Cho khách hàng:
- Tiện lợi: Truy cập dịch vụ/sản phẩm nhanh chóng qua một nền tảng duy nhất.
- Lựa chọn đa dạng: Nhiều nhà cung cấp trên cùng một platform tăng sự cạnh tranh và lựa chọn.
- Trải nghiệm cá nhân hóa: Dữ liệu người dùng được tận dụng để cung cấp gợi ý phù hợp, tối ưu hóa trải nghiệm.
Tóm lại, thời đại xây dựng platform phản ánh sự chuyển dịch sang kinh tế số, nơi giá trị không chỉ nằm ở sản phẩm mà còn ở khả năng kết nối, quản lý dữ liệu và tối ưu hóa trải nghiệm cho tất cả các bên. Các Tập đoàn không chỉ mang đến sự tiện lợi cho nhân loại mà còn đưa ra những khái niệm và mô hình kinh tế goàn toàn mới.
Những công ty như Amazon, Uber, hay Google đã chứng minh rằng mô hình này không chỉ hiệu quả mà còn định hình cách chúng ta sống và làm việc hôm nay, với dữ liệu đóng vai trò như “nhiên liệu” cốt lõi để vận hành và phát triển.
