Sự chia tay giữa Apple và Intel: Thay đổi quá chậm

1. Nguyên nhân chia tay giữa Apple và Intel

Apple chính thức chuyển từ chip Intel sang Apple Silicon (bắt đầu với M1 vào năm 2020) sau 15 năm hợp tác (2005–2020). Các nguyên nhân chính dẫn đến sự chia tay này bao gồm:

• Hiệu suất không đáp ứng kỳ vọng: Chip Intel x86 không tối ưu cho tiết kiệm năng lượng, khiến MacBook thua kém về thời lượng pin so với các thiết bị ARM-based như iPhone/iPad. Ví dụ, MacBook Pro với chip Intel chỉ đạt 10–12 giờ pin, trong khi MacBook M1 đạt tới 20 giờ.
• Chậm đổi mới công nghệ: Intel tụt hậu trong việc thu nhỏ công nghệ sản xuất (vẫn sử dụng 10nm khi TSMC/Apple đã đạt 5nm). Điều này làm chậm lộ trình ra mắt sản phẩm mới của Apple và hạn chế khả năng cạnh tranh.
• Lỗ hổng bảo mật: Các lỗ hổng nghiêm trọng như Meltdown và Spectre (2018) ảnh hưởng đến chip Intel, làm tăng rủi ro bảo mật và thúc đẩy Apple chuyển sang chip tự thiết kế.
• Khó tích hợp phần cứng-phần mềm: Chip Intel không được thiết kế riêng cho macOS, gây khó khăn trong việc tối ưu hóa hiệu suất theo triết lý tích hợp của Apple.
• Chi phí cao: Intel tính giá cao cho chip, làm tăng chi phí sản xuất Mac. Tự thiết kế chip giúp Apple tiết kiệm chi phí dài hạn.
• Chiến lược tự chủ: Apple muốn kiểm soát toàn bộ công nghệ cốt lõi, từ chip đến phần mềm, để tạo ra hệ sinh thái khép kín và giảm phụ thuộc vào bên thứ ba.

2. Tại sao Apple tự chủ sản xuất chip? Apple chuyển sang tự thiết kế chip (Apple Silicon) để đạt các mục tiêu chiến lược:

• Kiểm soát công nghệ: Tự phát triển chip giúp Apple tích hợp phần cứng và phần mềm (iOS, macOS) chặt chẽ hơn, mang lại trải nghiệm mượt mà và hiệu suất tối ưu.
• Hiệu suất vượt trội: Chip ARM-based (như M1, M2) vượt trội về hiệu năng và tiết kiệm năng lượng so với chip Intel x86. Ví dụ, M1 (5nm) cung cấp hiệu suất CPU/GPU mạnh hơn và thời lượng pin dài hơn.
• Giảm phụ thuộc: Tự sản xuất chip giúp Apple tránh phụ thuộc vào lộ trình phát triển của Intel, Qualcomm hay Samsung, đồng thời giảm chi phí mua chip.
• Tính độc quyền: Chip Apple Silicon chỉ có trên sản phẩm Apple, tạo sự khác biệt và củng cố hệ sinh thái khép kín.
• Linh hoạt phát triển: Apple có thể tùy chỉnh chip cho từng dòng sản phẩm (iPhone, iPad, Mac, Apple Watch), đẩy nhanh triển khai tính năng mới.

3. Những vấn đề Apple gặp phải khi hợp tác với Intel và Samsung

Với Intel (2005–2020, cho Mac)

• Hiệu suất nhiệt kém: Chip Intel gây quá nhiệt (thermal throttling) trên MacBook Pro (2016–2019), làm giảm hiệu suất khi chạy tác vụ nặng, gây bất mãn cho người dùng.
• Chậm đổi mới: Intel chậm chuyển sang công nghệ 10nm/7nm, khiến Apple không thể ra mắt Mac mới đúng kế hoạch. Ví dụ, MacBook Pro 16-inch (2019) bị trì hoãn do hạn chế của Intel.
• Lỗ hổng bảo mật: Các lỗ hổng Meltdown và Spectre (2018) ảnh hưởng đến chip Intel, buộc Apple phát hành bản vá khẩn cấp, làm giảm hiệu suất một số máy Mac.
• Khó tích hợp: Chip Intel không được tối ưu cho macOS, khiến việc tích hợp phần cứng-phần mềm không đạt hiệu quả như hệ sinh thái iPhone/iPad.
• Chi phí cao: Giá chip Intel cao, làm tăng chi phí sản xuất và giảm lợi nhuận.

Với Samsung (trước 2010, cho iPhone)

• Xung đột lợi ích: Samsung là đối thủ trực tiếp của Apple trên thị trường smartphone, gây lo ngại về rò rỉ công nghệ hoặc hạn chế nguồn cung chip.
• Thiếu kiểm soát: Chip do Samsung sản xuất không được tùy chỉnh hoàn toàn theo nhu cầu của Apple, dẫn đến hiệu suất không tối ưu.
• Chất lượng không đồng đều: Ví dụ, chip A9 (2015) do Samsung sản xuất bị chỉ trích vì hiệu suất và thời lượng pin kém hơn so với chip A9 do TSMC sản xuất.
• Tính cạnh tranh: Samsung cung cấp chip cho nhiều hãng khác, làm giảm tính độc quyền của Apple.

4. Tính độc quyền của Apple Silicon

• Sự khác biệt hóa sản phẩm: Chip Apple Silicon (M1, M2, A-series) chỉ có trên sản phẩm Apple, giúp iPhone, iPad, và Mac nổi bật về hiệu năng, tiết kiệm năng lượng và trải nghiệm người dùng.
• Hệ sinh thái khép kín: Chip tùy chỉnh tối ưu hóa phần mềm (iOS, macOS) cho phần cứng, tạo trải nghiệm liền mạch và tăng sự phụ thuộc của người dùng vào hệ sinh thái Apple.
• Bảo mật công nghệ: Tự thiết kế chip giúp Apple bảo vệ bí mật công nghệ, tránh bị đối thủ như Samsung sao chép hoặc khai thác.
• Lợi thế cạnh tranh: Tính độc quyền của Apple Silicon khiến các đối thủ khó bắt kịp, đặc biệt trong các lĩnh vực như AI, AR/VR, và thiết bị di động.

5. Apple mua công ty sản xuất chip và ảnh hưởng đến chiến lược phát triển

Apple đã thâu tóm nhiều công ty liên quan đến chip để củng cố năng lực tự chủ:

• P.A. Semi (2008, 150 triệu USD): Cung cấp đội ngũ kỹ sư và công nghệ chip tiết kiệm năng lượng, đặt nền móng cho chip A-series và M-series.
• AuthenTec (2012, 356 triệu USD): Mang lại công nghệ bảo mật (cảm biến vân tay), được tích hợp vào chip Apple để tăng cường bảo mật.
• Dialog Semiconductor (2018, 600 triệu USD, một phần tài sản): Cung cấp công nghệ quản lý năng lượng, giúp cải thiện hiệu suất pin.
• Intel’s modem business (2019, 1 tỷ USD): Mua bộ phận modem 5G để phát triển modem riêng, giảm phụ thuộc vào Qualcomm.

Ảnh hưởng đến chiến lược phát triển:

• Tăng năng lực R&D: Các thương vụ mang lại bằng sáng chế và đội ngũ kỹ sư, giúp Apple đẩy nhanh thiết kế chip.
• Kiểm soát chuỗi cung ứng: Tự chủ chip giúp Apple giảm rủi ro từ các nhà cung cấp bên ngoài và kiểm soát chất lượng.
• Tăng tính cạnh tranh: Chip tùy chỉnh giúp Apple tạo sản phẩm độc đáo, củng cố vị thế dẫn đầu trong ngành công nghệ.
• Hướng tới công nghệ mới: Chip Apple Silicon hỗ trợ các lĩnh vực tương lai như AR/VR (Apple Vision Pro), AI, và xe tự lái, nơi hiệu năng chip là yếu tố cốt lõi.

6. Những sự kiện Apple gặp phải trong quá trình sử dụng chip của Intel

• Lỗ hổng Meltdown và Spectre (2018): Các lỗ hổng bảo mật ảnh hưởng đến chip Intel, buộc Apple phát hành bản vá cho macOS, làm giảm hiệu suất một số máy Mac.
• Hiệu suất nhiệt kém (2016–2019): MacBook Pro với chip Intel bị quá nhiệt khi chạy tác vụ nặng, dẫn đến thermal throttling và gây phàn nàn từ người dùng chuyên nghiệp.
• Chậm ra mắt sản phẩm: Sự chậm trễ của Intel trong công nghệ 10nm/7nm khiến Apple trì hoãn ra mắt các dòng Mac, như MacBook Pro 16-inch (2019).
• Vấn đề tương thích phần mềm: Một số ứng dụng macOS không được tối ưu cho chip Intel, đặc biệt khi Apple bắt đầu chuyển sang Apple Silicon, đòi hỏi lớp giả lập Rosetta 2 để chạy ứng dụng x86.
• Tranh cãi về hiệu năng: Các dòng MacBook Air/Pro (2018–2019) bị chỉ trích vì hiệu năng không cải thiện đáng kể so với thế hệ trước, do Intel không cung cấp chip đủ mạnh.

Chính vì điều này dẫn đến việc CEO của Intel thời điểm đó đã nhìn nhận mình đã quá sai lầm khi không đáp ứng nhu cầu sản xuất chip cho điện thoại thông minh, vì lúc đó máy tính vẫn đang là trào lưu, một quyết định sai lầm đưa Intel vào con đường khó khăn sau này. Còn Apple thì đã tự chủ được về công nghệ chip, chủ động trong sáng tạo.