Tổng hợp Báo cáo Ngành FMCG Việt Nam 2025: Những điểm chính quyết định kinh doanh

Báo cáo "FMCG Industry Outlook 2025" từ NIQ cung cấp cái nhìn sâu sắc về xu hướng và triển vọng của ngành hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) tại Việt Nam, tập trung vào các yếu tố then chốt như sức khỏe & lối sống, chuyển đổi giá cả, và sự phát triển của kênh phân phối. Dưới đây là tóm tắt các thông tin chính, giúp doanh nghiệp Việt Nam đưa ra quyết định kinh doanh chiến lược.

Tăng trưởng tổng thể ngành FMCG

• Tăng trưởng giá trị (Value Growth):
  • Trong quý 4/2024, ngành FMCG ghi nhận tăng trưởng giá trị mạnh mẽ, chủ yếu nhờ tiêu thụ tự nhiên (organic consumption).
  • Cụ thể, tăng trưởng giá trị danh nghĩa (Nominal Value Growth) đạt 4.5% trong quý 4/2024 so với cùng kỳ năm trước (YA).
  • Tăng trưởng được đóng góp bởi:
    • Tăng trưởng khối lượng (Volume Growth): Khoảng 3.1% trong quý 4/2024.
    • Tăng giá (Price Change): Góp phần khoảng 1.6% đến 2.8% trong các quý của năm 2024.

Ngành tăng trưởng

• Danh mục phi thiết yếu (Non-Essential Categories):
  • Các ngành như bia, đồ uống (Beverage), và thuốc lá (Cigarette) là động lực tăng trưởng chính, với mức đóng góp giá trị cao trong quý 4/2024.
  • Cụ thể, các danh mục này duy trì mức tăng trưởng giá trị ổn định từ 5.9% đến 7.7% qua các quý (theo dữ liệu từ trang 8).
• Danh mục phục hồi:
  • Sữa (Milk Bases) và thực phẩm ăn liền (Impulse Food) cho thấy dấu hiệu phục hồi, với mức tăng trưởng giá trị tích cực nhưng không được nêu rõ con số cụ thể trong báo cáo.
• Kênh phân phối:
  • Kênh hiện đại (Modern Trade - CVS/Minimarts): Tăng trưởng giá trị đạt 13% trong năm 2024 so với năm trước (trang 32).
  • Thương mại điện tử và TikTok Shop: Tăng trưởng mạnh mẽ, với TikTok Shop trở thành nền tảng thương mại điện tử lớn thứ 2 tại Việt Nam (trang 39). Ví dụ, Lay’s phở đạt 1.4% thị phần giá trị và 56% tăng trưởng khối lượng sau 3 tháng ra mắt.
• Khu vực địa lý:
  • Miền Bắc (TT North) và khu vực nông thôn (SR) là động lực tăng trưởng chính, với mức tăng giá trị đáng kể trong quý 4/2024 (trang 9).

Ngành suy giảm

• Danh mục phi thực phẩm (Non-Food):
  • Ghi nhận suy giảm giá trị do hành vi mua sắm chuyển dịch sang kênh trực tuyến (trang 8). Mức suy giảm cụ thể không được nêu chi tiết, nhưng xu hướng này kéo dài qua các quý trong năm 2024.
• Khu vực miền Trung (MT):
  • Tăng trưởng giá trị bắt đầu chậm lại trong quý 4/2024 so với mức trung bình cả năm (MAT), cho thấy động lực tăng trưởng yếu hơn so với miền Bắc và khu vực nông thôn (trang 9).

Tóm tắt số liệu chính

• Tổng thị trường FMCG: Tăng trưởng giá trị 4.5% (Q4’24 vs YA), với đóng góp từ khối lượng (3.1%) và giá (1.6–2.8%).
• Ngành tăng: Bia, đồ uống, thuốc lá (5.9–7.7%), sữa, thực phẩm ăn liền (phục hồi), kênh hiện đại (+13%), thương mại điện tử (mạnh mẽ, đặc biệt TikTok Shop).
• Ngành giảm: Phi thực phẩm (do chuyển sang trực tuyến), khu vực miền Trung (chậm lại).

1. Triển vọng kinh tế và hành vi người tiêu dùng

• Tăng trưởng kinh tế: GDP Việt Nam năm 2024 vượt mục tiêu chính phủ bất chấp các thách thức nội tại và quốc tế. Tuy nhiên, áp lực lạm phát tiếp tục ảnh hưởng đến ngân sách của người tiêu dùng, khiến họ thận trọng trong chi tiêu cho đến quý 4/2024.

• Tâm lý tài chính: Người tiêu dùng Việt Nam bắt đầu lạc quan hơn về tài chính vào cuối năm 2024, với tỷ lệ đồng ý rằng "Việt Nam không đang trong suy thoái" tăng lên. Tuy nhiên, các khoản chi tiêu chính vẫn tập trung vào thực phẩm, y tế và giáo dục.

• Thay đổi hành vi: Người tiêu dùng điều chỉnh thói quen để đối phó với áp lực tài chính, với 73% tránh lãng phí, 61% mua sắm trực tuyến nhiều hơn, và 38% ưu tiên các sản phẩm tiện lợi như thực phẩm chế biến sẵn.

2. Xu hướng sức khỏe và lối sống (Health & Wellness)

• Ưu tiên hàng đầu: Sức khỏe và lối sống lành mạnh là ưu tiên cá nhân hàng đầu của người tiêu dùng Việt Nam, với 36% đặt mục tiêu này trong năm 2024. Dự báo đến năm 2050, Việt Nam sẽ gia nhập nhóm quốc gia có dân số già hóa, làm gia tăng nhu cầu về các sản phẩm hỗ trợ sức khỏe.

• Hành động của chính phủ: Các chính sách như Nghị định 100 (luật giao thông nghiêm ngặt), Tuần lễ không thuốc lá (25-31/5), và đề xuất thuế đồ uống có đường thể hiện cam kết thúc đẩy lối sống lành mạnh.

• Động thái từ nhà sản xuất: Các doanh nghiệp FMCG đang tập trung vào sản phẩm có lợi cho sức khỏe, như sử dụng nguyên liệu tự nhiên, giảm đường, và bổ sung dinh dưỡng (ví dụ: 7UP Revive với khoáng chất và vitamin B, Betagen với lợi khuẩn). Các sáng kiến trách nhiệm xã hội (CSR) như chương trình "Run cho Em" cũng được đẩy mạnh để gắn kết với khách hàng.

3. Chiến lược định giá và giá trị

• Tăng giá không bền vững: Báo cáo nhấn mạnh rằng việc tăng giá để tối ưu lợi nhuận là không bền vững. Thay vào đó, doanh nghiệp nên tập trung vào cung cấp giá trị để dẫn dắt giá cả.

• Xu hướng cao cấp hóa (Premiumization): Người tiêu dùng sẵn sàng chi trả cho các sản phẩm cao cấp với các đặc tính như tiện lợi, hiệu quả, và tự nhiên (ví dụ: Diana Sensi với thiết kế tiện lợi, Moony sử dụng bông hữu cơ). Các sản phẩm siêu cao cấp (Super Premium) đang đóng góp lớn vào tăng trưởng giá trị.

• Chiến lược người tiêu dùng: Người tiêu dùng tìm kiếm giá trị thông qua việc chọn gói lớn từ các thương hiệu đáng tin cậy, săn khuyến mãi, hoặc ưu tiên chất lượng thay vì giá thấp nhất.

4. Sự phát triển của kênh phân phối

• Kênh hiện đại (Modern Trade): Siêu thị và cửa hàng tiện lợi (CVS) tăng trưởng mạnh nhờ đô thị hóa và nhu cầu về sản phẩm chất lượng cao, khuyến mãi. CVS ghi nhận mức tăng trưởng giá trị 13% trong năm 2024, với người tiêu dùng ưu tiên sự tiện lợi và đa dạng sản phẩm.

• Kênh trực tuyến và thương mại xã hội: Thương mại điện tử và TikTok Shop (xếp thứ 2 về quy mô tại Việt Nam) phát triển mạnh nhờ trải nghiệm mua sắm tiện lợi, sản phẩm độc quyền, và các chương trình khuyến mãi. Ví dụ, Lay’s với biến thể phở đạt được 1,4% thị phần giá trị sau 3 tháng ra mắt nhờ chiến lược viral trên TikTok.

• Kênh tại chỗ (On-Premise): Chiếm 34% thị phần đồ uống không cồn (NARTD), với các cửa hàng ăn uống nhanh (QSR) là điểm bán tiềm năng cho nước đóng chai và nước ngọt.

5. Tăng trưởng ngành FMCG

• Tăng trưởng giá trị: Ngành FMCG tăng trưởng mạnh trong quý 4/2024, chủ yếu nhờ tiêu thụ tự nhiên (organic consumption). Các danh mục phi thiết yếu như bia, đồ uống và thuốc lá dẫn đầu, trong khi các sản phẩm sữa và thực phẩm ăn liền phục hồi. Tuy nhiên, danh mục phi thực phẩm suy giảm do chuyển dịch sang mua sắm trực tuyến.

• Khu vực dẫn dắt: Miền Bắc và khu vực nông thôn (SR) là động lực tăng trưởng chính, trong khi miền Trung có dấu hiệu chậm lại vào quý 4/2024.

6. Doanh nghiệp cần tham khảo trong quyết sách

• Tập trung vào sức khỏe: Phát triển sản phẩm đáp ứng xu hướng lành mạnh, sử dụng nguyên liệu tự nhiên hoặc bổ sung dinh dưỡng, đồng thời tham gia các sáng kiến CSR để tăng gắn kết với người tiêu dùng.

• Tối ưu giá trị: Thay vì tăng giá, tập trung vào các sản phẩm cao cấp với tính năng độc đáo, đồng thời cung cấp các gói lớn hoặc khuyến mãi để thu hút người tiêu dùng nhạy cảm với giá.

• Mở rộng kênh phân phối: Đầu tư vào kênh hiện đại (CVS, siêu thị) và thương mại điện tử, đặc biệt là TikTok Shop, để tận dụng xu hướng mua sắm tiện lợi và khuyến mãi. Tận dụng các chiến dịch viral để tăng độ nhận diện thương hiệu.

• Theo dõi hành vi tiêu dùng: Hiểu rõ các chiến thuật như tìm kiếm giá trị, tránh lãng phí, và ưu tiên tiện lợi để điều chỉnh danh mục sản phẩm và chiến lược tiếp thị.

Báo cáo này cung cấp một bức tranh toàn diện về ngành FMCG Việt Nam năm 2025, nhấn mạnh vào việc thích nghi với nhu cầu người tiêu dùng về sức khỏe, giá trị, và tiện lợi. Doanh nghiệp cần linh hoạt trong chiến lược sản phẩm và phân phối để duy trì lợi thế cạnh tranh trong bối cảnh thị trường đang thay đổi nhanh chóng.

File báo cáo đình kèm