Việt Nam công nhận tài sản trí tuệ là vốn góp hợp pháp.

Việt Nam công nhận tài sản trí tuệ là vốn góp hợp pháp và Nghị định 210/2025/NĐ-CP

1. Cách Việt Nam công nhận tài sản trí tuệ là vốn góp hợp pháp

Theo quy định tại Nghị định 210/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 15/9/2025, tài sản trí tuệ (IP), công nghệ và bí quyết kỹ thuật được công nhận là các hình thức góp vốn hợp pháp vào các quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo và các doanh nghiệp khởi nghiệp tại Việt Nam. Điều này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc tạo điều kiện pháp lý cho các startup, đặc biệt là những doanh nghiệp sở hữu tài sản vô hình có giá trị cao nhưng thiếu tài sản hữu hình như bất động sản hay tiền mặt.

Cụ thể như sau:

• Tài sản trí tuệ (IP) bao gồm các quyền sở hữu trí tuệ như sáng chế, nhãn hiệu, kiểu dáng công nghiệp, bản quyền, phần mềm, hoặc các bí mật kinh doanh.
• Công nghệ và bí quyết kỹ thuật có thể bao gồm các quy trình sản xuất, công thức, hoặc các giải pháp kỹ thuật độc quyền.
• Các tài sản này cần được định giá theo quy định pháp luật để đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp khi sử dụng làm vốn góp.
• Việc định giá có thể được thực hiện bởi các tổ chức thẩm định độc lập hoặc theo thỏa thuận giữa các bên, tuân thủ các quy định về sở hữu trí tuệ và luật doanh nghiệp.

2. Nội dung chính của Nghị định 210/2025/NĐ-CP

Nghị định 210/2025/NĐ-CP được ban hành nhằm thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam, tập trung vào các nội dung chính sau:

• Mở rộng hình thức góp vốn: Cho phép các quỹ đầu tư khởi nghiệp và doanh nghiệp khởi nghiệp nhận vốn góp bằng tài sản trí tuệ, công nghệ, bí quyết kỹ thuật, bên cạnh các hình thức truyền thống như tiền mặt, quyền sử dụng đất, hoặc tài sản hữu hình khác.
• Quy định về định giá tài sản vô hình: Đưa ra các hướng dẫn cụ thể về việc định giá tài sản trí tuệ và công nghệ để đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong giao dịch góp vốn.
• Hỗ trợ pháp lý cho startup: Tạo khung pháp lý thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học, và các ngành dựa vào sáng chế.
• Khuyến khích đầu tư: Thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước vào các startup sở hữu tài sản trí tuệ có giá trị cao, thông qua việc công nhận giá trị pháp lý của các tài sản vô hình.
• Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ: Đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan trong việc sử dụng tài sản trí tuệ làm vốn góp, bao gồm quy định về chuyển giao quyền sử dụng hoặc quyền sở hữu IP.

3. Cơ hội cho startup Việt Nam từ Nghị định 210/2025/NĐ-CP

Nghị định này mang lại nhiều cơ hội đáng kể cho các startup tại Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh hệ sinh thái khởi nghiệp đang phát triển mạnh mẽ:

• Tăng khả năng huy động vốn: Các startup sở hữu tài sản trí tuệ mạnh (như phần mềm, sáng chế, hoặc công nghệ độc quyền) nhưng thiếu vốn tiền mặt hoặc tài sản hữu hình giờ đây có thể sử dụng chính tài sản trí tuệ để góp vốn hoặc thu hút đầu tư. Điều này đặc biệt quan trọng với các startup công nghệ, nơi giá trị cốt lõi nằm ở IP.
• Thu hút nhà đầu tư: Việc công nhận IP là vốn góp hợp pháp giúp các quỹ đầu tư mạo hiểm và nhà đầu tư thiên thần dễ dàng tham gia vào các dự án khởi nghiệp sáng tạo, giảm rào cản về tài sản hữu hình.
• Thúc đẩy đổi mới sáng tạo: Các doanh nghiệp khởi nghiệp trong các lĩnh vực như AI, blockchain, công nghệ sinh học, hoặc phần mềm sẽ được khuyến khích phát triển các giải pháp sáng tạo, bởi giá trị của các giải pháp này giờ đây được công nhận và có thể sử dụng để gọi vốn.
• Tăng khả năng cạnh tranh quốc tế: Startup Việt Nam có thể tận dụng tài sản trí tuệ để hợp tác với các đối tác nước ngoài, nâng cao vị thế trong các ngành công nghiệp công nghệ cao.
• Tạo điều kiện cho các startup giai đoạn đầu: Các startup mới thành lập, chưa có doanh thu hoặc tài sản hữu hình đáng kể, có thể sử dụng IP để góp vốn vào các liên doanh hoặc nhận đầu tư, giúp họ vượt qua giai đoạn khó khăn ban đầu.

4. So sánh với quy định trước đây

Trước khi Nghị định 210/2025/NĐ-CP có hiệu lực, khung pháp lý tại Việt Nam chủ yếu giới hạn vốn góp vào các hình thức truyền thống như:

• Tiền mặt (VND hoặc ngoại tệ).
• Tài sản hữu hình (như bất động sản, máy móc, thiết bị).
• Quyền sử dụng đất.

Những hạn chế trước đây:

• Tài sản trí tuệ, công nghệ, hoặc bí quyết kỹ thuật không được công nhận rộng rãi là vốn góp hợp pháp, hoặc nếu có, quy trình định giá và chuyển giao quyền sở hữu rất phức tạp, thiếu minh bạch.
• Các startup công nghệ, đặc biệt là những startup giai đoạn đầu, gặp khó khăn trong việc huy động vốn do thiếu tài sản hữu hình để thế chấp hoặc góp vốn.
• Nhà đầu tư thường e ngại rủi ro pháp lý khi đầu tư vào các startup dựa trên tài sản vô hình, do thiếu khung pháp lý rõ ràng về định giá và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.
• Hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam bị hạn chế trong việc thu hút đầu tư nước ngoài, đặc biệt là từ các quỹ đầu tư mạo hiểm quốc tế, vốn thường ưu tiên các startup sở hữu IP mạnh.

Thay đổi sau Nghị định 210/2025/NĐ-CP:

• Công nhận tài sản vô hình: Tài sản trí tuệ và công nghệ được công nhận là vốn góp hợp pháp, giúp startup dễ dàng hơn trong việc gọi vốn và hợp tác với các quỹ đầu tư.
• Quy trình minh bạch hơn: Nghị định đưa ra các hướng dẫn cụ thể về định giá và chuyển giao IP, giảm rủi ro pháp lý cho cả startup và nhà đầu tư.
• Tăng tính linh hoạt: Startup có thể sử dụng chính sản phẩm trí tuệ của mình để tham gia vào các quỹ đầu tư hoặc liên doanh, thay vì chỉ dựa vào vốn tiền mặt hoặc tài sản hữu hình.
• Khuyến khích đầu tư quốc tế: Việc công nhận IP làm vốn góp phù hợp với thông lệ quốc tế, giúp Việt Nam thu hút các nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ cao.

Nghị định 210/2025/NĐ-CP là một bước tiến quan trọng trong việc xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam. So với trước đây, nghị định này mở ra một kỷ nguyên mới cho các startup công nghệ, giúp họ tận dụng tối đa giá trị của tài sản trí tuệ để phát triển. Các cơ hội như tăng khả năng huy động vốn, thu hút đầu tư, và thúc đẩy đổi mới sáng tạo sẽ giúp startup Việt Nam cạnh tranh tốt hơn không chỉ trong nước mà còn trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa lợi ích từ nghị định, cần có thêm các hướng dẫn chi tiết về định giá IP và cơ chế bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, cũng như sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý và cộng đồng khởi nghiệp.