Để trở thành nhân viên giỏi xuất chúng!

Để trở thành một nhân viên mà sếp không muốn cho nghỉ việc, bạn cần đạt đến mức độ "giỏi" không chỉ trong công việc mà còn ở giá trị bạn mang lại cho công ty. Điều này không chỉ dựa trên kỹ năng cứng (chuyên môn) mà còn là tố chất mềm (thái độ, khả năng thích nghi, và tầm ảnh hưởng). Dưới đây là phân tích chi tiết về mức độ "giỏi" cần thiết và những kỹ năng, tố chất bạn nên đầu tư.

1. Giỏi đến mức nào thì sếp không cho bạn nghỉ việc được?

Sếp sẽ không muốn bạn nghỉ việc khi bạn đạt được những điều sau:

a. Bạn là "trụ cột" trong công việc, nếu thiếu sẽ tuyển và đào tạo mất nhiều thời gian

• Mức độ: Bạn làm tốt hơn 80-90% đồng nghiệp trong cùng vị trí, hoặc bạn đảm nhận những nhiệm vụ quan trọng mà không ai thay thế được.
• Dấu hiệu: Khi bạn nghỉ phép vài ngày, công việc bị đình trệ hoặc sếp phải trực tiếp nhảy vào xử lý.
• Nếu bạn là nhân viên kinh doanh mang về 30% doanh thu công ty, hoặc bạn là người duy nhất hiểu rõ hệ thống kỹ thuật nội bộ, sếp sẽ làm mọi cách để giữ bạn.
• Bạn là người "kết nối" là người nổi bật trong công ty, nếu thiếu bạn nhiều anh em trong công ty thiếu động lực khi làm việc hoặc chơi không hết lòng...

b. Bạn tạo ra giá trị vượt trội

• Mức độ: Không chỉ hoàn thành công việc mà còn đề xuất ý tưởng, cải tiến quy trình, giúp công ty tiết kiệm chi phí hoặc tăng lợi nhuận.
• Dấu hiệu: Sếp thường xuyên tham khảo ý kiến bạn trong các quyết định lớn.
• Bạn chủ động đề xuất các giải pháp magn lại hiệu quả cao trong công ty.
• Những góp ý của bạn trong cuộc họp có giá trị sử dụng và được đánh giá cao.
• Bạn đề xuất một chiến lược marketing mới giúp tăng 20% khách hàng, hoặc tối ưu quy trình làm việc giảm 50% thời gian xử lý.

c. Bạn khó thay thế!

• Mức độ: Kỹ năng, kinh nghiệm, hoặc mối quan hệ của bạn là "độc nhất" trong công ty.
• Dấu hiệu: Công ty phải mất nhiều tháng hoặc chi phí cao để tuyển người thay thế bạn.
• Bạn có mối quan hệ tốt với khách hàng lớn, hoặc bạn thành thạo một phần mềm mà ít người biết dùng.

d. Bạn là người truyền cảm hứng, yếu tố này khá quan trọng nhưng không phải ai cũng làm được điều này

• Mức độ: Thái độ tích cực và tinh thần làm việc của bạn lan tỏa đến đồng nghiệp, giúp cả đội ngũ mạnh hơn làm việc "có lửa" hơn, khi bạn xuất hiện đám đông sôi nổi hơn.
• Dấu hiệu: Sếp thường khen bạn trước mặt mọi người hoặc dùng bạn làm gương cho nhân viên khác.
• Bạn luôn chủ động hỗ trợ đồng nghiệp, giữ tinh thần lạc quan ngay cả khi áp lực cao.

Bạn cần giỏi đến mức công ty sẽ mất mát lớn (về tiền bạc, thời gian, hoặc tinh thần đội ngũ) nếu bạn rời đi. Điều này thường đòi hỏi bạn phải đạt hiệu suất vượt trội (top 10-20% trong lĩnh vực) và có giá trị đặc biệt mà không dễ sao chép. Bạn là thành tố quan trọng trong bộ phận, trong phòng ban hoặc cao hơn là công ty.

2. Vậy cần đầu tư vào những kỹ năng và tố chất gì?

Để đạt được mức độ trên, đây là các yếu tố bạn nên tập trung phát triển:

a. Kỹ năng cứng (Hard Skills)

• Chuyên môn sâu: Thành thạo công việc chính của bạn (ví dụ: lập trình, bán hàng, kế toán, thiết kế). Hãy học thêm công cụ nâng cao như Python, CRM, hoặc các chứng chỉ chuyên ngành (PMP, CFA, CPA).
• Kỹ năng đa nhiệm: Biết thêm một số kỹ năng liên quan (nhân viên marketing học thêm phân tích dữ liệu, nhân viên kinh doanh học quản lý quan hệ khách hàng). Ví dụ làm bán hàng nhưng biết một ít về Marketing, làm nhân sự nhưng biết đào tạo, motivation nhân viên, đội nhóm
• Cách đầu tư:
  • Tham gia khóa học online (Udemy, Coursera...). Thậm chí sử dụng AI để tự học nâng cao bản thân
  • Làm dự án thực tế để áp dụng kiến thức, luôn luôn có những suy nghĩ khác biệt nhưng lưu ý tính hiệu quả đừng "bay bổng" lý thuyết suông,
  • Cập nhật xu hướng ngành qua sách, báo cáo, hội thảo....

b. Kỹ năng mềm (Soft Skills)

• Giao tiếp: Biết cách trình bày ý tưởng rõ ràng, thuyết phục sếp và đồng nghiệp. Lắng nghe tốt để hiểu nhu cầu công ty.
• Giải quyết vấn đề: Chủ động tìm cách xử lý khó khăn thay vì chờ hướng dẫn.
• Quản lý thời gian: Hoàn thành công việc đúng hạn, thậm chí sớm hơn, để tạo ấn tượng đáng tin cậy.
• Cách đầu tư:
  • Thực hành giao tiếp qua thuyết trình nhóm hoặc đàm phán nhỏ.
  • Đọc sách như "Đắc Nhân Tâm" (Dale Carnegie) hoặc "7 Thói Quen Hiệu Quả" (Stephen Covey).
  • Thử thách bản thân với các tình huống áp lực cao.

c. Tố chất cá nhân

• Thái độ tích cực: Luôn sẵn sàng học hỏi, không ngại khó, và không phàn nàn.
• Trách nhiệm: Đảm bảo công việc được hoàn thành tốt, không đổ lỗi cho người khác.
• Sáng tạo: Đưa ra giải pháp mới, không đi theo lối mòn.
• Cách đầu tư:
  • Tự phản ánh mỗi ngày: "Hôm nay mình làm gì tốt, chưa tốt ở đâu?"
  • Tham gia hoạt động nhóm để rèn luyện tinh thần trách nhiệm.
  • Đặt mục tiêu nhỏ để thử nghiệm ý tưởng mới trong công việc.

d. Kỹ năng xây dựng mối quan hệ

• Quan hệ nội bộ: Hòa đồng với đồng nghiệp, hỗ trợ họ khi cần, tạo thiện cảm với sếp.
• Quan hệ bên ngoài: Xây dựng mạng lưới với khách hàng, đối tác, hoặc nhà cung cấp để tăng giá trị cho công ty.
• Cách đầu tư:
  • Tham gia sự kiện networking hoặc hội thảo ngành.
  • Chủ động bắt chuyện, giữ liên lạc qua Zalo, email với những người quan trọng.

e. Khả năng thích nghi

• Học nhanh: Sẵn sàng tiếp thu công nghệ mới, quy trình mới.
• Linh hoạt: Điều chỉnh cách làm việc khi công ty thay đổi chiến lược.
• Cách đầu tư:
  • Thử làm việc ngoài vùng thoải mái (nhận nhiệm vụ mới).
  • Dành 30 phút/ngày đọc tin tức ngành hoặc học kỹ năng mới.

3. Làm sao để biết mình đã đủ "giỏi"?

• Sếp chủ động tăng lương, thưởng, hoặc giao nhiệm vụ quan trọng mà không cần bạn yêu cầu.
• Đồng nghiệp thường xin ý kiến hoặc nhờ bạn hỗ trợ khi họ gặp khó khăn, bí ý tưởng...
• Bạn cảm thấy tự tin rằng mình có thể tìm việc tốt hơn, nhưng công ty hiện tại vẫn muốn giữ bạn.

4. Kinh nghiệm thực tế

• Một nhân viên IT giỏi không chỉ sửa lỗi hệ thống mà còn đề xuất phần mềm mới giúp tiết kiệm 10 triệu/tháng. Sếp tăng lương 20% để giữ chân.
• Một nhân viên bán hàng không chỉ đạt doanh số mà còn xây dựng tệp khách hàng trung thành, khiến sếp mời đi ăn để thuyết phục ở lại khi cô ấy định nghỉ.
• Một nhân viên kế toán giỏi đề xuất được cắt giảm chi phí mang tính hệ thống, chi phí ẩn mà sếp nhiều khi không nhận ra.
• Một nhân viên Marketing nhưng biết phân tích và đánh giá hệ thống công nghệ để ứng dụng vào công tác bán hàng

5. Và lời khuyên cuối cùng cho những ai muốn vượt trội

• Không ngừng phát triển: Dù bạn giỏi đến đâu, luôn có người khác sẵn sàng thay thế nếu bạn ngừng học hỏi.
• Đầu tư thời gian: Dành ít nhất 1-2 giờ/tuần để nâng cao kỹ năng.
• Tạo dấu ấn riêng: Hãy làm điều gì đó mà chỉ bạn làm tốt nhất trong công ty.
• Luôn luôn tư duy tích cực và sáng tạo, không lối mòn.
• Có lối đi riêng cho mình nhưng phải đảm bảo tính hiệu quả trong áp dụng.
• Bỏ ngay bệnh ngôi sao đó là nguyên nhân sẽ giết chết bạn trong công việc, hãy biết khiêm tốn.

Nếu bạn tập trung vào những yếu tố trên, không chỉ sếp không muốn bạn nghỉ, mà bạn còn có thể đàm phán mức lương cao hơn hoặc thăng tiến nhanh hơn.