Trong thời đại mà mọi thứ đều có thể “order” chỉ bằng một cú chạm, chúng ta dễ bị cuốn vào vòng xoáy của những thương hiệu ngoại hào nhoáng, bao bì bóng bẩy, quảng cáo triệu đô. Nhưng thử hỏi, giữa muôn vàn lựa chọn ấy, có bao giờ bạn chợt nhớ về một mùi hương quen thuộc, một bao bì giấy mộc mạc, hay một chiếc hộp nhỏ xíu mà cả tuổi thơ bạn từng “xin mẹ cho nghịch”?

Đó chính là những thương hiệu Việt – những “người bạn” không ồn ào, không phô trương, nhưng bền bỉ đồng hành cùng chúng ta qua bao thăng trầm. Hôm nay, hãy cùng tôi ngược dòng ký ức, gặp lại 5 cái tên “quốc dân” – những biểu tượng của sự giản dị, kiên cường và… đôi khi hài hước đến mức trở thành meme quốc tế.

1. Nam Dương – “Con Mèo Đen” và câu chuyện từ một giọt xì dầu

Nếu bạn từng nghe ông bà gọi “tàu vị yểu”, xin chúc mừng, bạn đã chạm vào một mảnh ký ức ẩm thực miền Nam trước 1975. Và nếu tìm cụm từ ấy trên mạng, bạn sẽ thấy ngay hình ảnh “Con Mèo Đen” – biểu tượng của nước tương Nam Dương.

Ra đời từ năm 1951 tại Bến Bình Đông, Nam Dương không chỉ là một chai nước tương, mà là “linh hồn” của bao bữa cơm gia đình. Vị mặn vừa phải, hậu ngọt thanh, đủ để biến một đĩa rau luộc thành món ăn “đưa cơm” thần thánh.

Có lúc Nam Dương “phủ sóng” khắp miền Nam, rồi mở rộng sang Lào, Campuchia. Cũng có lúc bị hàng ngoại lấn át, tưởng chừng biến mất. Nhưng không, “Con Mèo Đen” vẫn kiêu hãnh ngồi đó, trong căn bếp của mẹ, trong quán cơm bình dân ven đường.

Ngày nay, Nam Dương không chỉ dừng lại ở nước tương. Họ đã “lột xác” với tương ớt, tương cà, hạt nêm… và xuất hiện tại hơn 20 quốc gia. Một cú “vươn ra biển lớn” ngoạn mục, nhưng vẫn giữ nguyên hồn Việt trong từng giọt xì dầu.

2. Diêm Thống Nhất – Khi một que diêm thắp sáng cả ký ức

Bạn còn nhớ lần cuối cùng mình dùng diêm là khi nào không? Có lẽ là… chưa bao giờ, nếu bạn thuộc thế hệ Gen Z. Nhưng với cha mẹ, ông bà chúng ta, Diêm Thống Nhất không chỉ là một hộp diêm, mà là biểu tượng của khát vọng hòa bình.

Thành lập năm 1956, Diêm Thống Nhất từng in hình chim bồ câu ngậm hoa đỏ trên nền trời xanh – một thông điệp thống nhất Bắc Nam đầy xúc động. Thời kháng chiến, bao diêm còn trở thành “vũ khí tuyên truyền”, in hình Chùa Một Cột, Chợ Bến Thành…

Nhưng rồi bếp gas, bật lửa lên ngôi, diêm dần lui vào dĩ vãng. Năm 2019, Diêm Thống Nhất chính thức ngừng sản xuất diêm sau 63 năm. Cả mạng xã hội bùng nổ tiếc nuối, người ta vẽ lại hộp diêm, làm meme, viết status… như tiễn một người bạn cũ.

Ngày nay, thương hiệu vẫn tồn tại với “thân phận mới” – bật lửa. Nhưng trong ký ức người Việt, Diêm Thống Nhất mãi là một phần của lịch sử, của những ngày gian khó nhưng đầy tự hào.

3. Thorakao – “Ông tổ mỹ phẩm Việt” và lọ kem nghệ huyền thoại

Nếu tuổi thơ bạn từng thấy một lọ kem vàng rực trong tủ của mẹ, đó chính là Thorakao. Thành lập năm 1961, khi mỹ phẩm Pháp thống trị thị trường, Thorakao chọn một con đường khác: khai thác nguyên liệu bản địa như nghệ, bưởi, dưa leo… để tạo ra sản phẩm phù hợp với làn da người Việt.

Nhờ triết lý này, Thorakao nhanh chóng chiếm 90-95% thị phần. Dù từng chật vật vì cấm vận, thiếu nguyên liệu, thương hiệu vẫn kiên trì tồn tại. Đến nay, Thorakao có gần 60 dòng sản phẩm, xuất khẩu sang Hàn Quốc, Nga, Ả Rập Saudi và nhiều nước châu Phi.

Điều thú vị là, trong khi mỹ phẩm organic đang là xu hướng toàn cầu, Thorakao đã làm điều đó từ… 60 năm trước. Một minh chứng cho sự sáng tạo và bền bỉ của thương hiệu Việt.

4. Cao Sao Vàng – “Nhỏ mà có võ” và cú hồi sinh trên Amazon

Nếu có một sản phẩm Việt Nam từng khiến thế giới “phát cuồng” vì… khó mở nắp, đó chính là Cao Sao Vàng. Ra đời năm 1969, hộp cao tròn in ngôi sao vàng trên nắp từng là “vũ khí bí mật” của mọi gia đình Việt: đau đầu, nghẹt mũi, say xe – chỉ cần mở nắp, hít một hơi là thấy đời tươi sáng.

Sau 1975, Cao Sao Vàng xuất khẩu sang Liên Xô, Đông Âu, mang về hàng triệu USD. Nhưng rồi hàng ngoại tràn vào, sản phẩm tưởng chừng biến mất. Cho đến năm 2013, Cao Sao Vàng bất ngờ “hồi sinh” trên Amazon, eBay, Alibaba… với giá cao gấp nhiều lần, vẫn được săn đón tại Nhật, Hàn, Trung Quốc.

Và tất nhiên, không thể quên “đặc sản” nắp hộp khó mở – thứ khiến bao người “dành cả thanh xuân” để vặn. Đến mức có lời đùa: “Nếu Squid Game có phiên bản Việt, thử thách chắc là mở nắp Cao Sao Vàng.”

5. Miliket – Vì sao mì gói gọi là “mì tôm”?

Câu trả lời nằm ở Miliket – thương hiệu mì gói ra đời trước năm 1972, với bao bì giấy kraft in hình hai con tôm đỏ đối xứng. Sau thời bao cấp, Miliket chiếm hơn 90% thị phần, trở thành huyền thoại “mì tôm không-có-tôm”.

Ngày ấy, một gói Miliket là xa xỉ, chỉ khi ốm đau hay tiệc tùng mới được ăn. Đến nay, dù không còn “vua mì”, Miliket vẫn giữ nguyên bao bì mộc mạc, tập trung vào phân khúc bình dân. Và kỳ lạ thay, trong những bữa lẩu sang chảnh, người Việt vẫn chọn… mì tôm Miliket.

Năm 2022, doanh thu Miliket vượt 631 tỷ đồng, danh mục sản phẩm mở rộng sang phở, hủ tiếu, gia vị. Nhưng giá trị lớn nhất của Miliket không nằm ở con số, mà ở ký ức – ký ức về những ngày cuối tháng “cứu đói”, về bữa lẩu sum vầy bên gia đình.

Vì sao bao đời mà chúng ta yêu những thương hiệu này?

Không phải vì bao bì đẹp, không phải vì quảng cáo triệu đô. Chúng ta yêu Nam Dương, Diêm Thống Nhất, Thorakao, Cao Sao Vàng, Miliket vì chúng gắn liền với ký ức, với mùi vị, với những câu chuyện đời thường.

Trong thời hội nhập, khi hàng ngoại tràn ngập, những thương hiệu Việt này vẫn tồn tại, không chỉ nhờ chất lượng, mà nhờ một thứ vô giá: niềm tin và tình cảm của nhiều thế hệ người Việt.

Ủng hộ hàng Việt không chỉ là một lựa chọn tiêu dùng, mà là cách chúng ta giữ gìn ký ức, nuôi dưỡng bản sắc, và tiếp sức cho những câu chuyện Việt tiếp tục vươn xa.