Như Lan – Từ xe đẩy nhỏ đến hương vị Sài Gòn nửa thế kỷ.

Nếu Sài Gòn là một bản nhạc không ngừng chuyển động, thì Như Lan chính là một nốt nhạc quen thuộc, ngân vang suốt hơn 50 năm mà chưa bao giờ lạc điệu. Ở thành phố này, có những thương hiệu sống cùng ký ức nhiều thế hệ, không cần quảng cáo rầm rộ, không cần chiêu trò “viral”, nhưng chỉ cần nhắc tên, ai cũng mỉm cười: “À, Như Lan!”.

1. Khởi đầu giản dị – chiếc xe đẩy trước cổng trường

Câu chuyện bắt đầu vào cuối thập niên 1960, khi bà Nguyễn Thị Dậu – người phụ nữ nhỏ bé nhưng đầy nghị lực, thân quen được gọi là dì Gái – bắt đầu bán bánh mì bằng một chiếc xe đẩy nhỏ trước cổng trường Gia Long (nay là Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai).

Những ổ bánh mì giòn tan, kẹp chả lụa, thịt nguội, pate… đã trở thành bữa ăn vội vàng nhưng tràn đầy ấm áp cho học sinh, giáo viên và người dân quanh đó. Bà bán không chỉ cái bánh, mà bán cả sự chăm chút và nụ cười thân tình. Người Sài Gòn ăn rồi nhớ, nhớ rồi quay lại. Và từ sự giản dị đó, một thương hiệu dần hình thành.

2. Bước ngoặt – cửa tiệm đầu tiên trên đường Hàm Nghi

Năm 1972, bà Dậu mở tiệm Như Lan trên đường Hàm Nghi. Cái tên gọn ghẽ, nữ tính, nghe êm tai như lời ru. Từ chiếc xe đẩy nhỏ, nay Như Lan đã có mái nhà, để những khay bánh mì, bánh giò, bánh chưng, bánh trung thu… nghiễm nhiên bước vào đời sống Sài Gòn.

Tiệm Như Lan nhanh chóng trở thành địa chỉ quen thuộc. Người ta ghé tiệm không chỉ để mua cái ăn, mà còn để cảm nhận cái hương vị thân thuộc, cái “chất” của Sài Gòn: phóng khoáng, gần gũi, nhưng vẫn giữ được sự tinh tế trong từng món.

3. Bí quyết không nằm ở công thức, mà ở “cái tâm”

Có một điều thú vị: Như Lan chưa bao giờ chạy theo xu hướng marketing hiện đại. Không ồn ào biển bảng, không dàn hàng chục chi nhánh, không những chiến dịch “digital” hay “KOLs review”. Thương hiệu này chỉ kiên định một triết lý giản dị:

“Dành cả cái tâm và trọn cuộc đời để làm bánh.”

Đúng vậy, bánh Như Lan không cầu kỳ sáng tạo, không khoác áo mới mẻ mỗi mùa. Nhưng hễ ai ăn, đều nhận ra ngay sự chân thật và chất lượng. Đó chính là marketing mạnh mẽ nhất: sự tin tưởng truyền từ miệng người này sang người kia, từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Trong kinh doanh, có người chọn con đường tốc độ, có người chọn con đường bền bỉ. Như Lan đã chọn bền bỉ. Và hơn nửa thế kỷ, sự lựa chọn ấy chứng minh là đúng.

4. Những thăng trầm và bản lĩnh “giữ lửa”

Thành phố thay đổi. Người dân thay đổi. Xu hướng ẩm thực cũng thay đổi. Có những lúc, người ta tưởng chừng các thương hiệu gia đình như Như Lan sẽ bị “nuốt chửng” bởi các chuỗi cửa hàng hiện đại, các thương hiệu ngoại xâm nhập.

Nhưng Như Lan vẫn đứng vững.

• Thập niên 1980–1990, khi kinh tế bắt đầu mở cửa, hàng ngoại tràn về, bánh kẹo nhập khẩu hào nhoáng xuất hiện trên quầy. Nhưng cứ mỗi mùa trung thu, người dân vẫn xếp hàng mua bánh Như Lan. Bởi họ không chỉ mua bánh, mà còn mua “hương vị tuổi thơ”.

• Thập niên 2000, khi Sài Gòn mọc lên đủ chuỗi fastfood, coffee chain, bakery hiện đại, Như Lan vẫn trung thành với phong cách cũ. Người ta có thể ngồi Starbucks uống latte, nhưng khi muốn một ổ bánh mì Sài Gòn “đúng điệu”, họ vẫn tìm đến Như Lan.

• Đại dịch Covid-19, ngành F&B lao đao. Nhiều thương hiệu phải đóng cửa hàng loạt. Như Lan cũng đối mặt thử thách, nhưng với sự gắn bó bền chặt với người tiêu dùng, thương hiệu vẫn duy trì được sự hiện diện. Đặc biệt, mùa trung thu năm ấy, những hộp bánh Như Lan gửi đi khắp nơi không chỉ là bánh, mà còn là “lời nhắn nhủ bình an”.

5. Biểu tượng mùa trăng – bánh trung thu Như Lan

Nhắc đến Như Lan, không thể bỏ qua bánh trung thu. Với nhiều gia đình Sài Gòn, trung thu không thể thiếu hộp bánh Như Lan trên bàn thờ cúng trăng, hay gói quà gửi cho người thân xa quê.

Bánh trung thu Như Lan không cầu kỳ bao bì sang trọng như nhiều hãng mới nổi. Vẫn hộp giấy với hoa văn truyền thống, vẫn những nhân quen thuộc: thập cẩm, đậu xanh, hạt sen, gà quay… Nhưng cái cảm giác khi mở hộp, cắt bánh, mùi hương lan tỏa – đó chính là “truyền thống được gói gọn”.

Có lẽ, trong vô vàn đổi thay, người ta lại trân trọng cái ổn định ấy. Một miếng bánh trung thu Như Lan như lời nhắc nhở: “Có những hương vị, càng giữ nguyên, càng quý giá.”

6. Như Lan hôm nay – không chỉ là cửa hàng, mà là ký ức

Ngày nay, giữa trung tâm thành phố, tiệm Như Lan trên Hàm Nghi và Hai Bà Trưng vẫn sáng đèn. Người ta vẫn tấp nập ra vào, không chỉ mua bánh mì ăn liền, mà còn mua quà tặng – từ giò chả, bánh chưng ngày Tết, đến bánh trung thu mùa trăng.

Khách du lịch ghé Sài Gòn, nhiều người được bạn bè dặn dò: “Phải mua bánh Như Lan mang về”. Người Việt xa quê, mỗi lần nhận hộp bánh gửi từ Sài Gòn, chợt thấy ấm lòng.

Như Lan không chỉ là một cửa tiệm, không chỉ là một thương hiệu. Nó là một phần ký ức tập thể của Sài Gòn – nơi tình cảm và lòng tin được gói trong từng chiếc bánh.

7. Bài học từ Như Lan – Thương hiệu sống bằng niềm tin

Trong thời đại mà thương hiệu đua nhau “viral”, “trend”, “hype”, Như Lan chọn đi chậm. Nhưng chậm mà chắc.

• Không chạy theo quảng cáo ồn ào: Như Lan xây dựng thương hiệu bằng chính trải nghiệm sản phẩm.

• Không mở chuỗi rầm rộ: Chỉ giữ vài cửa hàng chủ lực, tập trung chất lượng.

• Không đánh mất bản sắc: Suốt 50 năm, Như Lan vẫn trung thành với phong cách truyền thống, tạo ra sự khác biệt bền vững.

Và trên hết, Như Lan chứng minh một điều: Thương hiệu mạnh không phải nhờ nói thật to, mà nhờ để khách hàng tự kể câu chuyện của bạn, từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Có những thương hiệu sinh ra để kiếm tiền. Nhưng cũng có thương hiệu sinh ra để lưu giữ ký ức. Như Lan thuộc về nhóm thứ hai.

Nửa thế kỷ qua, Như Lan không chỉ bán bánh mì, bánh trung thu, bánh giò… Họ bán sự gắn bó, sự tin tưởng, và một phần linh hồn của Sài Gòn.

Và có lẽ, trong nhịp sống hiện đại, giữa muôn vàn lựa chọn, những thương hiệu như Như Lan chính là “neo ký ức” – để chúng ta nhớ rằng: có những hương vị, khi đã thành kỷ niệm, thì không gì thay thế được.