AI: 10 năm tới sẽ tác động đến kinh doanh ra sao!

Mô hình kinh doanh thời đại số và AI hiện tại

1. Tự động hóa và tối ưu hóa: AI đang được sử dụng để tự động hóa các quy trình (như sản xuất, dịch vụ khách hàng qua chatbot) và tối ưu hóa chuỗi cung ứng, marketing (quảng cáo cá nhân hóa) và quản lý dữ liệu. AI hỗ trợ kinh doanh Marketing một cách triệt để giúp rút ngắn thời gian rất nhiều.
2. Kinh tế nền tảng: Các công ty như Amazon, Google, và Alibaba tận dụng AI để phân tích dữ liệu người dùng, dự đoán nhu cầu và tối ưu hóa trải nghiệm khách hàng. Nền tảng giúp cho việc tối ưu hóa kinh doanh, kiểm soát và khai thác data khách hàng tốt hơn.
3. Dịch vụ dựa trên dữ liệu: AI cho phép doanh nghiệp khai thác dữ liệu lớn (big data) để tạo ra các sản phẩm/dịch vụ mới, chẳng hạn như phân tích dự đoán trong tài chính hoặc y tế, lưu các dữ liệu tiêu dùng quá khứ, giúp dự báo kinh doanh tốt hơn.
4. Mô hình thuê bao và cá nhân hóa: AI hỗ trợ cung cấp dịch vụ theo yêu cầu (on-demand) và cá nhân hóa sâu, ví dụ như Netflix hay Spotify đã cá nhân hóa dịch vụ nhờ AI.

Vậy tương lai AI trong 10 năm tới

1. AI tổng quát (AGI) xuất hiện: Trong 10 năm, chúng ta có thể tiến gần hơn đến AI tổng quát, không chỉ thực hiện các nhiệm vụ cụ thể, một cách rời rạc mà còn có khả năng suy luận và giải quyết vấn đề đa lĩnh vực như con người. Giúp cho con người lúc đó chỉ lựa chọn quyết định hoặc những quyết định mang tính chu kỳ AI sẽ tự quyết định và tự tối ưu. Điều này sẽ mở ra các ứng dụng chưa từng có.
2. Tích hợp sâu vào mọi ngành: AI sẽ không còn là công cụ hỗ trợ mà trở thành trung tâm của mọi hoạt động kinh doanh, từ thiết kế sản phẩm, quản lý nhân sự đến ra quyết định chiến lược. Các hoạt động sản xuất, kinh doanh và marketing sẽ được AI tích hợp và điều khiển 1 cách tự động, nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức, doanh nghiệp.
3. Công nghệ kết hợp (AI + IoT + Blockchain): AI sẽ kết hợp với Internet vạn vật (IoT) để quản lý các hệ thống thông minh (nhà thông minh, thành phố thông minh) và blockchain để đảm bảo tính minh bạch trong giao dịch.
4. Tự động hóa hoàn toàn một số ngành: Các công việc lặp lại (như lái xe, kế toán cơ bản, tra cứu văn bản luật...) có thể bị thay thế hoàn toàn, trong khi các ngành sáng tạo (nghệ thuật, thiết kế) sẽ được hỗ trợ bởi AI để tăng năng suất.
5. AI đạo đức và quy định: Các chính phủ sẽ siết chặt quy định về AI, buộc doanh nghiệp phải minh bạch hơn về cách sử dụng dữ liệu và đảm bảo AI không gây hại. Việc AI tự học và ngày càng thông minh hơn, chưa biết sẽ có những tác động ra sao đến cuộc sống và kinh doanh của nhân loại trong tương lai.

Các ngành nghề có thể bị đào thải

Sự phát triển của AI sẽ dẫn đến việc một số ngành nghề bị thay thế hoàn toàn hoặc giảm đáng kể nhu cầu lao động. Dưới đây là những ngành nghề có nguy cơ cao:

1. Lái xe (tài xế xe tải, taxi, giao hàng): Xe tự hành (autonomous vehicles) sử dụng AI và cảm biến sẽ thay thế tài xế con người, đặc biệt trong vận tải đường dài và giao hàng chặng cuối, tài xế tàu hỏa có thể bị thay thế nhanh chóng.
2. Nhân viên dây chuyền sản xuất: Robot AI trong các nhà máy thông minh (smart factories) có thể thực hiện các công việc lắp ráp, đóng gói với độ chính xác và tốc độ vượt trội. Các công đoạn lặp lại AI kết hợp robot sẽ hoạt động hiệu quả và chính xác hơn nhiều so với con người.
3. Nhân viên nhập liệu và kế toán cơ bản: AI có thể tự động hóa việc nhập dữ liệu, xử lý hóa đơn, và lập báo cáo tài chính, khiến các vị trí này trở nên dư thừa.
4. Nhân viên chăm sóc khách hàng cấp thấp: Chatbot và trợ lý ảo AI sẽ thay thế con người trong việc trả lời các câu hỏi đơn giản hoặc xử lý yêu cầu cơ bản.
5. Nhân viên bán lẻ truyền thống: Với sự phát triển của thương mại điện tử và các ki-ốt tự phục vụ (self-checkout) tích hợp AI, nhu cầu về nhân viên thu ngân hoặc tư vấn bán hàng tại cửa hàng sẽ giảm.
6. Nhân viên phân tích dữ liệu cơ bản: AI có khả năng xử lý và phân tích dữ liệu nhanh hơn con người, khiến các công việc phân tích thủ công trở nên lỗi thời.
7. Nhân viên bưu điện và giao nhận thư: Khi giao tiếp chuyển sang kỹ thuật số và drone AI đảm nhận giao hàng, các công việc truyền thống trong ngành bưu chính sẽ dần biến mất. Done kết hợp AI sẽ tự động nhận và giao hàng tận nơi.

Tác động đến hoạt động kinh doanh ra sao?

1. Tăng năng suất và giảm chi phí: Doanh nghiệp sẽ tiết kiệm chi phí vận hành nhờ tự động hóa và tối ưu hóa, nhưng sẽ cần đầu tư lớn vào công nghệ và đào tạo nhân lực.
2. Cạnh tranh khốc liệt: Những công ty không áp dụng AI sẽ bị tụt lại. Các startup nhỏ nhưng linh hoạt với AI có thể thách thức các "ông lớn" truyền thống.
3. Thay đổi lực lượng lao động: Sự đào thải các ngành nghề trên sẽ buộc lao động chuyển sang các lĩnh vực đòi hỏi kỹ năng cao hơn như lập trình AI, quản lý hệ thống, hoặc sáng tạo nội dung. Doanh nghiệp sẽ phải đầu tư vào đào tạo lại nhân viên.
4. Khách hàng thông minh hơn: Người tiêu dùng sẽ mong đợi các sản phẩm/dịch vụ được cá nhân hóa hoàn toàn, buộc doanh nghiệp phải liên tục đổi mới.
5. Rủi ro mới: Các vấn đề như vi phạm dữ liệu (bias) trong AI, hoặc sự phụ thuộc quá mức vào công nghệ có thể gây ra khủng hoảng nếu không được quản lý tốt.

--------------------------------------------------

Trong 10 năm tới, AI sẽ là động lực chính thúc đẩy kinh doanh, tạo ra cơ hội lớn nhưng cũng đi kèm thách thức. Các ngành nghề lặp lại, không đòi hỏi tư duy sáng tạo hoặc tương tác xã hội phức tạp sẽ dần bị thay thế, trong khi những công việc yêu cầu sự linh hoạt và cảm xúc của con người vẫn có chỗ đứng.
Doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược dài hạn, đầu tư vào công nghệ, và linh hoạt thích nghi để không chỉ tồn tại mà còn phát triển trong kỷ nguyên AI.