Huyền thoại Warren Buffett nghỉ hưu ở tuổi 94

Warren Buffett, thường được gọi là "Nhà tiên tri xứ Omaha," là một trong những nhà đầu tư huyền thoại nhất thế kỷ 20 và đầu thế kỷ 21. Thông tin về việc ông nghỉ hưu ở tuổi 94 (tính đến năm 2025) không được xác nhận chính thức trong dữ liệu hiện có, vì Buffett vẫn tiếp tục vai trò Chủ tịch kiêm CEO của Berkshire Hathaway cho đến thời điểm gần nhất được ghi nhận. Tuy nhiên, tôi sẽ tóm tắt cuộc đời, những dấu ấn đầu tư nổi bật qua các con số, và những bài học đầu tư mà ông để lại cho thế giới, dựa trên thông tin hiện tại.

Cuộc đời Warren Buffett

Warren Edward Buffett sinh ngày 30 tháng 8 năm 1930 tại Omaha, Nebraska, Hoa Kỳ. Từ nhỏ, ông đã thể hiện thiên hướng kinh doanh nhạy bén:

• Tuổi 11: Mua cổ phiếu đầu tiên (3 cổ phiếu Cities Service Preferred với giá 38 USD/cổ phiếu).
• Tuổi 15: Kiếm được 1.200 USD từ việc giao báo và các hoạt động kinh doanh nhỏ.
• Tuổi 20: Học tại Đại học Columbia dưới sự hướng dẫn của Benjamin Graham, "cha đẻ" của trường phái đầu tư giá trị.

Năm 1956, Buffett thành lập Buffett Partnership Ltd., và đến năm 1965, ông mua lại Berkshire Hathaway, một công ty dệt may đang gặp khó khăn, rồi biến nó thành một đế chế đầu tư sở hữu cổ phần trong hàng loạt công ty lớn như Coca-Cola, Apple, American Express, và nhiều doanh nghiệp khác.

Dấu ấn đầu tư thành công qua các con số chứng mai tài đầu tư của ông:

1. Tăng trưởng tài sản cá nhân:
   • Tính đến năm 2023, tài sản ròng của Buffett ước tính khoảng 118 tỷ USD (theo Forbes), đưa ông vào danh sách những người giàu nhất thế giới.
   • Ông bắt đầu với 9.800 USD vào năm 1950 (tương đương 100.000 USD ngày nay) và đạt mốc 1 triệu USD vào năm 1962 ở tuổi 32.
2. Hiệu suất đầu tư của Berkshire Hathaway:
   • Từ năm 1965 đến 2022, cổ phiếu Berkshire Hathaway đạt tỷ suất lợi nhuận trung bình hàng năm là 20,1%, vượt xa chỉ số S&P 500 (10,5%/năm, bao gồm cổ tức).
   • Giá cổ phiếu Berkshire Hathaway tăng từ 19 USD năm 1965 lên hơn 400.000 USD/cổ phiếu loại A vào năm 2022, tương đương mức tăng hơn 2.000.000%.
3. Các thương vụ đầu tư tiêu biểu:
   • Coca-Cola (1988): Đầu tư 1,02 tỷ USD mua 7% cổ phần. Đến năm 2023, giá trị cổ phần này đạt khoảng 25 tỷ USD, chưa kể cổ tức hàng năm khoảng 704 triệu USD.
   • American Express (1994): Đầu tư 1,3 tỷ USD, giá trị cổ phần tăng lên hơn 20 tỷ USD vào năm 2023.
   • Apple (2016): Đầu tư khoảng 31 tỷ USD mua cổ phần, giá trị cổ phần đạt 174 tỷ USD vào năm 2023, trở thành khoản đầu tư lớn nhất trong danh mục Berkshire.
   • Geico (1996): Mua toàn bộ công ty bảo hiểm này với giá 2,3 tỷ USD; đến nay, Geico đóng góp hàng tỷ USD lợi nhuận hàng năm cho Berkshire.
4. Quy mô Berkshire Hathaway:
   • Tính đến năm 2023, Berkshire sở hữu hơn 60 công ty con (như BNSF Railway, Duracell, Dairy Queen) và danh mục cổ phiếu trị giá hơn 350 tỷ USD.
   • Doanh thu hàng năm của Berkshire vượt 300 tỷ USD, lợi nhuận ròng năm 2022 đạt 22,8 tỷ USD.

Những bài học đầu tư từ Warren Buffett

Buffett để lại di sản không chỉ qua các con số mà còn qua triết lý đầu tư giá trị, nhấn mạnh sự kiên nhẫn, kỷ luật, và tư duy dài hạn. Dưới đây là những bài học cốt lõi:

1. Đầu tư vào những gì bạn hiểu:
   • Buffett chỉ đầu tư vào các công ty có mô hình kinh doanh đơn giản, dễ hiểu, và có lợi thế cạnh tranh bền vững (moat). Ví dụ, ông chọn Coca-Cola vì thương hiệu mạnh và nhu cầu ổn định.
2. Mua cổ phiếu với giá thấp hơn giá trị nội tại:
   • Dựa trên triết lý của Benjamin Graham, Buffett tìm kiếm các công ty bị định giá thấp so với giá trị thực, đảm bảo "biên an toàn" (margin of safety).
3. Giữ lâu dài:
   • Buffett nổi tiếng với câu nói: “Thời gian nắm giữ lý tưởng là mãi mãi.” Ông giữ cổ phiếu Coca-Cola và American Express hàng chục năm, tận dụng lãi kép.
4. Không chạy theo đám đông:
   • Buffett tránh các xu hướng đầu cơ (như bong bóng dot-com năm 2000) và tập trung vào giá trị dài hạn, ngay cả khi thị trường biến động.
5. Kiểm soát cảm xúc:
   • Ông khuyên nhà đầu tư nên “sợ hãi khi người khác tham lam, và tham lam khi người khác sợ hãi,” nhấn mạnh tầm quan trọng của tư duy ngược dòng.
6. Tầm quan trọng của quản lý tốt:
   • Buffett đánh giá cao các công ty có đội ngũ quản lý trung thực, tài năng, và đặt lợi ích cổ đông lên hàng đầu.
7. Học hỏi liên tục:
   • Buffett dành phần lớn thời gian đọc báo cáo tài chính, sách, và các tài liệu kinh doanh. Ông khuyến khích nhà đầu tư không ngừng nâng cao kiến thức.
8. Từ thiện và trách nhiệm xã hội:
   • Năm 2006, Buffett cam kết hiến tặng 99% tài sản cho quỹ từ thiện, chủ yếu qua Giving Pledge và Quỹ Bill & Melinda Gates. Đây là bài học về việc sử dụng tài sản để tạo tác động tích cực.

Và cũng có những tin đồn về thao túng đồng bảng Anh (1992) và kinh tế Hồng Kông (1997)

1. Thao túng đồng bảng Anh năm 1992

Năm 1992, đồng bảng Anh (GBP) nằm trong Cơ chế Tỷ giá hối đoái châu Âu (ERM), yêu cầu duy trì tỷ giá cố định so với đồng Deutsche Mark của Đức. Tuy nhiên, đồng GBP bị định giá quá cao, gây áp lực lên Ngân hàng Anh (Bank of England) khi phải bảo vệ tỷ giá bằng cách mua GBP và tăng lãi suất. Ngày 16 tháng 9 năm 1992, được gọi là "Thứ Tư Đen" (Black Wednesday), Anh buộc phải rút khỏi ERM, để GBP mất giá mạnh, gây thiệt hại hàng tỷ USD cho ngân hàng trung ương Anh.

Tin đồn về Buffett: Không có bằng chứng cụ thể hoặc nguồn đáng tin cậy nào xác nhận Warren Buffett tham gia vào vụ việc này. Thay vào đó, vụ đầu cơ nổi tiếng chống lại đồng GBP được liên kết với George Soros và quỹ Quantum Fund của ông. Soros đặt cược lớn (short) vào GBP, kiếm được 1,5 tỷ USD lợi nhuận trong tháng 9 năm 1992, khiến ông được gọi là "người làm phá sản Ngân hàng Anh". Các quỹ đầu cơ khác như Jones’ Funds (250 triệu USD) và Caxton Corp (300 triệu USD) cũng tham gia, nhưng không có tài liệu nào đề cập đến Buffett hay Berkshire Hathaway.
Phong cách đầu tư của Buffett tập trung vào cổ phiếu dài hạn và các công ty có giá trị nội tại, không phải đầu cơ tiền tệ ngắn hạn. Ông hiếm khi tham gia các giao dịch ngoại hối hoặc thị trường tiền tệ, vốn đòi hỏi đòn bẩy cao và rủi ro lớn, trái ngược với triết lý đầu tư an toàn của ông. Do đó, cáo buộc Buffett thao túng đồng GBP dường như là tin đồn không có cơ sở.

Sự sụp đổ của GBP trong ERM gây ra khủng hoảng kinh tế ngắn hạn, làm giảm uy tín của chính phủ Anh và Ngân hàng Anh. Tuy nhiên, việc GBP mất giá sau đó giúp nền kinh tế Anh phục hồi nhanh hơn, vì xuất khẩu trở nên cạnh tranh hơn.

2. Tác động đến Hồng Kông và kinh tế châu Á năm 1997

Khủng hoảng tài chính châu Á 1997 bắt đầu từ ngày 2 tháng 7 năm 1997, khi Thái Lan thả nổi đồng baht, dẫn đến mất giá mạnh. Khủng hoảng lan rộng sang Malaysia, Indonesia, Philippines, Hàn Quốc, và Hồng Kông, gây sụp đổ thị trường chứng khoán, tăng nợ nước ngoài, và suy thoái kinh tế. Hồng Kông, với đồng HKD neo vào USD từ 1983, chịu áp lực đầu cơ mạnh mẽ vào tháng 10 năm 1997, khiến lãi suất liên ngân hàng tăng vọt (lên tới 300% vào "Thứ Năm Đen," 23/10/1997). Chính quyền Hồng Kông, được Bắc Kinh hỗ trợ, chi hơn 1 tỷ USD để bảo vệ đồng HKD và thực hiện can thiệp thị trường chứng khoán năm 1998, mua vào cổ phiếu để chống lại các quỹ đầu cơ.

Tin đồn về Buffett: Một số nguồn cho rằng các quỹ đầu cơ, bao gồm cả Soros, đã tấn công đồng HKD và thị trường châu Á, nhưng không có bằng chứng cụ thể liên kết Warren Buffett với các hoạt động này. Các tài liệu lịch sử chỉ đề cập đến Soros và các quỹ đầu cơ khác như Quantum Fund, vốn kiếm lợi lớn từ việc bán khống các đồng tiền châu Á (như baht Thái, ringgit Malaysia). Một số lãnh đạo ASEAN, như Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad, cáo buộc các nhà đầu cơ quốc tế (đặc biệt là Soros) cố tình gây bất ổn khu vực, nhưng Buffett không được nêu tên trong các cáo buộc này.

• Buffett không có lịch sử tham gia các giao dịch đầu cơ tiền tệ hoặc thị trường châu Á vào thời điểm này. Thay vào đó, các khoản đầu tư lớn của ông trong thập niên 1990 tập trung vào các công ty Mỹ như Coca-Cola, American Express, và Geico.
• Trong khủng hoảng 1997, Hồng Kông là mục tiêu hấp dẫn cho các quỹ đầu cơ do tính thanh khoản cao và cơ chế neo tỷ giá, nhưng chính quyền Hồng Kông đã thành công trong việc bảo vệ đồng HKD, dù phải trả giá bằng suy thoái kinh tế do lãi suất cao. Không có tài liệu nào ghi nhận Buffett tham gia vào "chiến lược double play" (tấn công cả thị trường tiền tệ và chứng khoán) mà các quỹ đầu cơ sử dụng
• Vào năm 2023, Buffett được ghi nhận là tăng đầu tư vào Nhật Bản và giảm đầu tư vào Trung Quốc do căng thẳng Mỹ-Trung, cho thấy ông không có mối liên hệ đầu tư sâu với Hồng Kông trong giai đoạn khủng hoảng 1997

Tác động đến châu Á: Khủng hoảng 1997 gây thiệt hại nặng nề:

• Tỷ lệ nợ nước ngoài/GDP của các nước ASEAN lớn tăng từ 100% (1993-1996) lên hơn 180% trong khủng hoảng.
• Hàn Quốc, Indonesia, Thái Lan chịu ảnh hưởng nặng nhất; Hồng Kông, Malaysia, Philippines cũng bị suy giảm.
• Hồng Kông chịu suy thoái do bong bóng bất động sản vỡ và lãi suất cao, nhưng phục hồi nhanh hơn nhờ sự hỗ trợ của Trung Quốc và chính sách tài khóa mạnh mẽ.
• Khủng hoảng khiến Trung Quốc siết chặt quy định tài chính và duy trì kiểm soát vốn, tránh được tác động trực tiếp.
• Kết luận về tin đồn: Các cáo buộc Buffett thao túng đồng GBP (1992) hoặc kinh tế Hồng Kông (1997) dường như là tin đồn không có cơ sở, có thể do nhầm lẫn với các hoạt động của George Soros và các quỹ đầu cơ khác. Buffett không được ghi nhận trong bất kỳ tài liệu đáng tin cậy nào liên quan đến các sự kiện này, và phong cách đầu tư của ông không phù hợp với các chiến lược đầu cơ ngắn hạn như vậy.

Warren Buffett là biểu tượng của đầu tư giá trị, với những thành tựu đáng kinh ngạc qua các khoản đầu tư vào Coca-Cola, Apple, American Express, và sự phát triển của Berkshire Hathaway. Các bài học của ông về kiên nhẫn, kỷ luật, và tư duy dài hạn tiếp tục truyền cảm hứng cho giới đầu tư toàn cầu.