Lý do đằng sau việc Shein chuyển siêu kho về Việt Nam?

Shein – một gã khổng lồ trong ngành thời trang nhanh (fast fashion) – đã bất ngờ chọn Việt Nam để xây dựng một “đại bản doanh” mới, với kế hoạch xây dựng một siêu kho có diện tích lên đến 26 sân bóng đá. Shein chọn Việt Nam, liệu đây có phải là động cơ để xuất hàng sang Mỹ, cùng với những thuận lợi và bất lợi mà Việt Nam đối mặt trong chiến lược này.

Lý do Shein chọn Việt Nam để xây siêu kho

1. Chi phí sản xuất và lao động thấp:
   • Việt Nam có chi phí lao động thấp hơn đáng kể so với các nước phát triển và thậm chí so với Trung Quốc – nơi Shein đặt trụ sở chính và sản xuất chính trước đây. Theo dữ liệu từ các báo cáo ngành may mặc, mức lương trung bình của lao động trong ngành dệt may tại Việt Nam vào năm 2025 dao động khoảng 300-400 USD/tháng, thấp hơn nhiều so với Trung Quốc (khoảng 600-800 USD/tháng).
   • Chi phí vận hành kho bãi, thuê đất và xây dựng ở Việt Nam cũng cạnh tranh hơn so với các nước trong khu vực như Singapore hay Thái Lan.
2. Vị trí địa lý chiến lược:
   • Việt Nam nằm ở trung tâm Đông Nam Á, gần với Trung Quốc – nơi Shein vẫn duy trì chuỗi cung ứng chính. Điều này giúp giảm chi phí vận chuyển nguyên liệu thô và linh hoạt trong điều phối hàng hóa.
   • Việt Nam có hệ thống cảng biển phát triển (như cảng Cát Lái, cảng Hải Phòng) và kết nối tốt với các tuyến vận tải quốc tế, đặc biệt là đến Mỹ và châu Âu – hai thị trường tiêu thụ lớn nhất của Shein.
3. Hiệp định thương mại tự do (FTA):
   • Việt Nam tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do như CPTPP (Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương) và EVFTA (Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU).
   • Các hiệp định này giúp hàng hóa từ Việt Nam được hưởng thuế suất ưu đãi khi xuất khẩu, giảm chi phí cho Shein khi thâm nhập các thị trường lớn.
4. Chính sách thu hút đầu tư nước ngoài:
   • Chính phủ Việt Nam có nhiều ưu đãi cho các doanh nghiệp nước ngoài, như giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, ưu đãi thuê đất tại các khu công nghiệp, và hỗ trợ thủ tục hành chính.
   • Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho Shein đầu tư vào một siêu kho lớn mà không gặp nhiều rào cản pháp lý.
5. Tránh rủi ro địa chính trị từ Trung Quốc:
   • Shein, với tư cách là một công ty Trung Quốc, đang đối mặt với áp lực địa chính trị, đặc biệt từ Mỹ, nơi chính phủ liên tục áp đặt các biện pháp kiểm soát chặt chẽ đối với hàng hóa Trung Quốc (ví dụ: thuế quan cao, hạn chế nhập khẩu).
   • Việc xây dựng siêu kho ở Việt Nam giúp Shein “lách” các rào cản này bằng cách gắn mác “sản xuất tại Việt Nam” cho hàng hóa, từ đó giảm rủi ro bị áp thuế hoặc cấm vận.

Liệu đây có phải động cơ để xuất hàng sang Mỹ? Có khả năng cao đây là một động cơ quan trọng để xuất hàng sang Mỹ, dựa trên các yếu tố sau.

1. Thị trường Mỹ là trọng tâm của Shein:
   • Mỹ là một trong những thị trường lớn nhất của Shein, đóng góp một phần đáng kể vào doanh thu toàn cầu của công ty (ước tính khoảng 40-50% doanh thu đến từ Mỹ vào năm 2024, theo các báo cáo ngành). Việc xây dựng một siêu kho ở Việt Nam giúp Shein tối ưu hóa chuỗi cung ứng để đáp ứng nhu cầu nhanh chóng từ thị trường Mỹ.
2. Lợi thế từ các hiệp định thương mại:
   • Mặc dù Việt Nam không có hiệp định thương mại tự do trực tiếp với Mỹ (sau khi Mỹ rút khỏi TPP), hàng hóa dệt may từ Việt Nam vẫn chịu mức thuế thấp hơn so với hàng từ Trung Quốc. Ví dụ, thuế nhập khẩu dệt may từ Trung Quốc vào Mỹ có thể lên đến 25% (do chiến tranh thương mại Mỹ-Trung), trong khi từ Việt Nam chỉ khoảng 10-15%.
3. Tránh thuế quan và rào cản thương mại:
   • Bằng cách đặt siêu kho và một phần dây chuyền sản xuất tại Việt Nam, Shein có thể gắn nhãn “Made in Vietnam” lên sản phẩm, giúp tránh các biện pháp thuế quan hoặc hạn chế nhập khẩu mà Mỹ áp đặt lên hàng hóa Trung Quốc. Đây là chiến lược phổ biến được gọi là “chuyển dịch xuất xứ” (origin shifting), mà nhiều công ty Trung Quốc đã áp dụng trong những năm gần đây.
4. Tối ưu hóa thời gian vận chuyển:
   • Siêu kho ở Việt Nam cho phép Shein lưu trữ hàng hóa gần hơn với các tuyến vận tải biển chính đến Mỹ, giảm thời gian giao hàng xuống còn 10-15 ngày thay vì 20-30 ngày nếu vận chuyển trực tiếp từ Trung Quốc. Điều này đặc biệt quan trọng trong ngành thời trang nhanh, nơi tốc độ giao hàng là yếu tố cạnh tranh then chốt.

Thuận lợi của Việt Nam từ động thái này cu3as Shein

1. Tăng trưởng kinh tế và việc làm:
   • Dự án siêu kho của Shein sẽ tạo ra hàng nghìn việc làm trực tiếp và gián tiếp, từ lao động xây dựng, vận hành kho bãi đến các ngành phụ trợ như logistics và sản xuất. Một siêu kho với diện tích 26 sân bóng đá có thể cần hàng trăm nhân viên vận hành, chưa kể các công việc liên quan đến đóng gói, vận chuyển.
2. Phát triển ngành logistics:
   • Sự hiện diện của Shein sẽ thúc đẩy nhu cầu về dịch vụ logistics, từ vận tải đường bộ, đường biển đến quản lý kho bãi. Điều này có thể kéo theo đầu tư vào cơ sở hạ tầng logistics, giúp Việt Nam trở thành một trung tâm phân phối khu vực.
3. Thu hút đầu tư nước ngoài:
   • Thành công của Shein có thể tạo hiệu ứng domino, thu hút các công ty quốc tế khác đầu tư vào Việt Nam, đặc biệt trong các ngành thời trang, thương mại điện tử và sản xuất. Điều này củng cố vị thế của Việt Nam như một điểm đến đầu tư hấp dẫn.
4. Tăng kim ngạch xuất khẩu:
   • Với hàng hóa được sản xuất hoặc lưu trữ tại Việt Nam trước khi xuất sang Mỹ và các thị trường khác, Việt Nam sẽ ghi nhận tăng trưởng trong kim ngạch xuất khẩu, đặc biệt trong ngành dệt may – một trong những ngành xuất khẩu chủ lực của quốc gia.

Việc này có bất lợi và thách thức đối với Việt Nam là gì?

1. Áp lực lên cơ sở hạ tầng:
   • Một siêu kho lớn như của Shein sẽ gây áp lực lên cơ sở hạ tầng giao thông và logistics, đặc biệt nếu được đặt gần các thành phố lớn như TP.HCM hoặc Hà Nội. Tình trạng tắc nghẽn tại các cảng biển (như cảng Cát Lái) có thể trầm trọng hơn nếu không có đầu tư nâng cấp kịp thời.
2. Rủi ro môi trường:
   • Ngành thời trang nhanh nổi tiếng với tác động tiêu cực đến môi trường, từ lượng rác thải dệt may đến tiêu thụ năng lượng lớn trong vận hành kho bãi. Nếu không có quy định chặt chẽ, siêu kho của Shein có thể gây ô nhiễm, đặc biệt nếu có các hoạt động sản xuất đi kèm.
3. Phụ thuộc vào đầu tư nước ngoài:
   • Việc phụ thuộc vào các công ty lớn như Shein có thể khiến Việt Nam dễ bị tổn thương nếu Shein rút lui hoặc chuyển hướng đầu tư sang quốc gia khác. Điều này đòi hỏi Việt Nam phải xây dựng chiến lược dài hạn để phát triển ngành nội địa thay vì chỉ dựa vào vốn ngoại.
4. Cạnh tranh lao động và chi phí:
   • Sự hiện diện của Shein có thể làm gia tăng cạnh tranh lao động trong ngành dệt may và logistics, đẩy chi phí lao động tăng lên. Điều này có thể làm giảm lợi thế cạnh tranh về chi phí của Việt Nam trong dài hạn.
5. Rủi ro địa chính trị:
   • Mặc dù Shein sử dụng Việt Nam để “lách” các rào cản thương mại của Mỹ, nhưng nếu Mỹ nhận ra chiến lược này và áp đặt các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn (ví dụ: yêu cầu chứng minh xuất xứ chi tiết), Việt Nam có thể bị kẹt giữa lằn ranh của các cuộc tranh chấp thương mại Mỹ-Trung.

Quyết định xây dựng siêu kho của Shein tại Việt Nam là một chiến lược thông minh, tận dụng lợi thế về chi phí, vị trí địa lý và hiệp định thương mại để tối ưu hóa chuỗi cung ứng và thâm nhập thị trường Mỹ. Đây là cơ hội lớn để Việt Nam thúc đẩy kinh tế, việc làm và xuất khẩu, nhưng cũng đi kèm với những thách thức về cơ sở hạ tầng, môi trường và rủi ro địa chính trị. Để tận dụng tối đa lợi ích, Việt Nam cần đầu tư vào cơ sở hạ tầng, ban hành các quy định bảo vệ môi trường và xây dựng chiến lược phát triển bền vững, tránh phụ thuộc quá mức vào các công ty nước ngoài như Shein.