Bài 3: Góc nhìn thị trường kinh doanh online của Indonesia – Malaysia và Việt Nam

Thứ tư - 05/03/2025 22:50

Bài viết tổng hợp chi tiết về thị trường kinh doanh online và truyền thống tại ba quốc gia Đông Nam Á: Indonesia, Malaysia và Việt Nam. Bài viết bao quát tỷ trọng thị trường, hành vi tiêu dùng, xu hướng phát triển, và thị trường affiliate, nhằm cung cấp cái nhìn toàn diện về cách ba thị trường này vận hành.

Mô hình sản xuất kinh doanh truyền thống còn đất sống

Indonesia, Malaysia và Việt Nam: Hiểu Biết Thị Trường Kinh Doanh Online và Truyền Thống Indonesia, Malaysia và Việt Nam là ba “con hổ” kinh tế của Đông Nam Á, nơi kinh doanh online và truyền thống cùng tồn tại trong một hệ sinh thái tiêu dùng đa dạng.
Để nắm bắt cơ hội tại đây, không thể chỉ nhìn vào sự tăng trưởng hào nhoáng của e-commerce –tỷ trọng, hành vi tiêu dùng, xu hướng, và cả thị trường affiliate để thấy rõ cách mỗi thị trường vận hành.

Tỷ trọng giữa online và truyền thống: Bức tranh tổng thể.

Indonesia: Tổng doanh thu bán lẻ ước tính 350-400 tỷ USD năm 2023, trong đó e-commerce đạt 52,93 tỷ USD, chiếm 13-15% thị phần. Truyền thống (chợ pasar, warung, siêu thị) áp đảo với 85-87%. Online dẫn đầu với thời trang, điện tử, mỹ phẩm, trong khi truyền thống thống trị thực phẩm, đồ gia dụng, nhờ mạng lưới hơn 3 triệu warung.
Malaysia: Tổng doanh thu bán lẻ khoảng 90-100 tỷ USD, e-commerce đóng góp 8,75 tỷ USD, chiếm 9-10%. Truyền thống (pasar, kedai runcit, siêu thị như Aeon) giữ 90-91%. Online mạnh ở thời trang, điện tử, còn truyền thống bao phủ từ nhu yếu phẩm đến hàng tiêu dùng lâu bền (nội thất, đồ gia dụng).
Việt Nam: Tổng bán lẻ đạt 240 tỷ USD, e-commerce chiếm 21 tỷ USD, tức 8-9%, còn truyền thống (chợ, tạp hóa, Co.opmart) chiếm 91-92%. Online nổi bật với thời trang, phụ kiện, điện tử, nhưng truyền thống dẫn đầu ở hầu hết các ngành hàng.

Cho dùng online phát triển nhưng nhìn trên bình diện rộng, tổng dung lượng thì thị trường truyền thống vẫn chiếm ưu thế tuyệt đối (85-92%) ở cả ba nước, trong khi online chỉ chiếm 8-15%. Indonesia dẫn đầu về tỷ trọng online (13-15%) trong đó dân số lớn nhất (270 triệu), Việt Nam lớn nhất về quy mô tuyệt đối (21 tỷ USD), còn Malaysia hiện đại nhưng nhỏ hơn (8,75 tỷ USD).

Hành vi tiêu dùng: Người dân mua gì, ở đâu?

Tại Indonesia: Thu nhập bình quân 4.580 USD tạo sức mua tập trung vào giá rẻ. Người dân ưu tiên warung và chợ cho thực phẩm, đồ gia dụng, trong khi online (Shopee, Tokopedia) phổ biến với thời trang (hijab), điện tử, thực phẩm khô. Ví điện tử (GoPay, OVO) chiếm ưu thế ở e-commerce, nhưng COD vẫn phổ biến ở nông thôn.
Trong khi đó Malaysia: Thu nhập bình quân 11.700 USD mang đến sức mua đa dạng. Người tiêu dùng kết hợp truyền thống (thực phẩm, đồ gia dụng qua pasar, kedai runcit) và online (thời trang, điện tử qua Shopee, Lazada). Văn hóa đa sắc tộc tạo nhu cầu phong phú, từ baju kurung đến laptop. Thanh toán số chiếm 93% giao dịch online.
Và Việt Nam: Thu nhập bình quân 4.100 USD nhưng dân số đông (100 triệu) tạo sức mua lớn. Truyền thống (chợ, tạp hóa) là lựa chọn chính cho thực phẩm, đồ gia dụng, áo dài, trong khi online phục vụ giới trẻ đô thị với thời trang, mỹ phẩm. COD vẫn dẫn đầu, dù ví điện tử (MoMo) đang tăng.

Tính tương đồng: Cả ba thị trường đều chuộng truyền thống cho hàng hóa hàng ngày, các mặt hàng nhu yếu phẩm nhưng cửa hàng tiện ích nhìn sơ bộ thì Malaysia phát triển hơn, còn online cho sản phẩm hiện đại.
Tính khác biệt: Malaysia hiện đại nhất (thanh toán số 93%), Việt Nam và Indonesia chậm hơn (COD phổ biến). Indonesia và Việt Nam tập trung giá rẻ, Malaysia chi tiêu cho hàng giá trị cao hơn.

Xu hướng thị trường: Hướng tới tương lai
* Indonesia: E-commerce tăng trưởng với CAGR 10,4%, dự kiến đạt 20-25% thị phần vào năm 2030, nhờ dân số trẻ (270 triệu) và internet thâm nhập 77%. Shopee, Tokopedia dẫn đầu, với livestream và KOL trên TikTok. Truyền thống thích nghi chậm, chủ yếu qua warung làm điểm giao hàng.

* Malaysia: E-commerce tăng với CAGR 13,26%, hướng tới 15-20% vào năm 2030, nhờ hạ tầng số (95,7% broadband) và chính sách kinh tế số. Livestream (TikTok Shop) và cross-border (40% giao dịch) là động lực. Truyền thống hiện đại hóa nhanh qua siêu thị, cửa hàng tiện lợi.

* Việt Nam: E-commerce tăng trưởng vượt bậc với CAGR 30%, cũng đạt 15-20% vào năm 2030, nhờ đô thị hóa và sáng tạo (livestream Tết). Truyền thống thích nghi qua bán hàng Zalo, nhưng vẫn dựa vào chợ truyền thống, đặc biệt khu vực nông thôn.

Nhận định thị trường: Việt Nam dẫn đầu về tốc độ, Malaysia về công nghệ, Indonesia về quy mô. Cả ba đều cho thấy truyền thống không bị thay thế mà đang hòa nhập với online, với livestream và mạng xã hội là xu hướng chung.

Nếu đánh giá riêng về xu hướng thị trường affiliate sẽ ra sao!:
Động lực của online - Indonesia: Affiliate chiếm 10-15% doanh thu e-commerce (5-8 tỷ USD), với 85-90% trên online qua Shopee Affiliate, Tokopedia Affiliate. Thời trang Hồi giáo, điện tử, sức khỏe dẫn đầu, nhờ KOL trên TikTok, Instagram - Malaysia: Affiliate đóng góp 10-15% (0,9-1,3 tỷ USD), 85-90% trên online qua Shopee Affiliate, Involve Asia. Thời trang, điện tử, sức khỏe nổi bật, với KOL và AI hỗ trợ - Việt Nam: Affiliate chiếm 10-15% (2-3 tỷ USD), 90-95% trên online qua ACCESSTRADE. Quần áo, điện tử, mẹ bé dẫn đầu, nhờ livestream và cộng đồng.

Indonesia lớn nhất về quy mô, Việt Nam sáng tạo với livestream, Malaysia hiện đại với AI. Affiliate tập trung online, phục vụ sản phẩm không thiết yếu.
Đánh giá tổng quan: Tiêu dùng truyền thống vẫn chiến chiếm 85-92%, từ thực phẩm đến đồ gia dụng, nội thất, trong khi online (8-15%) phục vụ thời trang, điện tử, mỹ phẩm, cả ba thi 5trường hướng tới online 15-25% vào năm 2030, với livestream và mạng xã hội là động lực.

Hiểu sâu để thắng lớn Indonesia, Malaysia và Việt Nam là ba thị trường nơi truyền thống vẫn là “vua” (85-92%) và online là “ngôi sao” đang lên (8-15%). Indonesia nổi bật với quy mô, Malaysia với công nghệ, Việt Nam với tốc độ và sáng tạo. Để thành công, đừng chỉ chạy theo trào lưu e-commerce – hãy hiểu hạ tầng, thói quen, và văn hóa. Indonesia cần khai thác dân số, Malaysia tận dụng hiện đại hóa, Việt Nam đẩy mạnh sáng tạo. Đó là cách nắm bắt cơ hội tại ba “gã khổng lồ” Đông Nam Á này.

BTT VinaStrategy.com

Tags: Thị trường affiliate Malaysia, Nhận định thị trường, Thị trường online Indonesia, Thị trường online Malaysia, Thị trường affiliate indonesia