Hiện tượng Pi Network: Cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp Việt Nam

Chủ nhật - 02/03/2025 22:15

Pi Network, một dự án tiền điện tử ra đời năm 2019 từ nhóm kỹ sư Stanford, đã tạo nên làn sóng toàn cầu với hơn 65 triệu người dùng, đặc biệt tại Việt Nam được đông đảo cộng đồng tham gia.

Hiện tượng Pi Network Cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp Việt Nam

Pi Network với mục tiêu tạo ra một loại tiền số phổ biến, dễ tiếp cận cho mọi người thông qua việc "đào" trên điện thoại di động mà không cần thiết bị chuyên dụng hay tiêu tốn năng lượng lớn như Bitcoin. Hiện tượng Pi Network nổi bật bởi:

Cộng đồng lớn và trung thành: Tính đến cuối 2024, Pi Network tuyên bố có hơn 65 triệu người dùng toàn cầu, trong đó Việt Nam là một trong những quốc gia có lượng tham gia đông đảo. Chiến lược mời bạn bè (referral) giúp tốc độ tăng trưởng bùng nổ, đặc biệt ở các nước đang phát triển.
Niêm yết và biến động giá: Ngày 20/2/2025, Pi chính thức lên sàn OKX với giá khởi điểm 2 USDT, nhưng nhanh chóng giảm về 1,2-1,4 USDT, rồi tăng vọt 80% trong 24 giờ sau đó (24/2/2025). Sự biến động này gây tranh cãi, vừa tạo kỳ vọng vừa dấy lên nghi ngờ về tính bền vững, nhưng bất chấp tất cả Pi vẫn đang tăng giá.
Tranh cãi về tính minh bạch: Pi bị chỉ trích vì thiếu minh bạch mã nguồn, đội ngũ phát triển không rõ ràng, và mô hình tập trung hơn là phi tập trung – điều đi ngược bản chất blockchain. Nhiều chuyên gia, cho rằng đây là dự án tiềm ẩn rủi ro, dễ bị thao túng giá.

1. Tiềm năng của mô hình tương tự Pi Network
Một số công ty Việt Nam với cộng đồng và hệ sinh thái khách hàng lớn (như Viettel, Shopee, hay MoMo, Zalo) có thể tận dụng lợi thế sẵn có để phát triển token riêng:

Xây dựng cộng đồng mạnh mẽ: Cơ chế mời bạn bè như Pi giúp lan tỏa nhanh chóng, đặc biệt trong bối cảnh người Việt dễ bị cuốn theo tâm lý FOMO. Một hệ sinh thái khép kín với token riêng có thể tăng sự gắn kết của khách hàng.
Ứng dụng thực tế: Token có thể dùng để thanh toán dịch vụ nội bộ (mua sắm, nạp tiền, giảm giá), tạo nguồn doanh thu mới và giảm phụ thuộc vào tiền pháp định. Ví dụ, "MoMo Coin" có thể đổi ưu đãi hoặc thanh toán hóa đơn.
Chi phí thấp, dễ tiếp cận: Làm như Pi – không cần phần cứng mạnh, chỉ cần ứng dụng di động – phù hợp với người dùng Việt Nam chưa rành blockchain nhưng muốn tham gia tiền số.
Tăng uy tín thương hiệu: Khác với Pi (thiếu minh bạch), công ty Việt Nam có thể tận dụng uy tín sẵn có để xây dựng niềm tin, thu hút người dùng dễ dàng hơn.

2. Thách thức và rủi ro cần cân nhắc
Dù tiềm năng lớn, việc sao chép mô hình Pi tại Việt Nam đối mặt với nhiều rủi ro:

Pháp lý chưa rõ ràng: Ngân hàng Nhà nước không công nhận tiền số là phương tiện thanh toán hợp pháp. Phát hành token như tiền tệ có thể vi phạm luật, dẫn đến bị cấm hoặc phạt. Tuy nhiên, định vị token là "điểm thưởng" thay vì tiền số có thể giảm thiểu rủi ro và cộng đồng khách hàng vẫn có thể sử dụng được.
Quản lý giá trị: Giá token dễ biến động (như Pi giảm 60% rồi tăng 80% sau niêm yết), phụ thuộc vào niềm tin và ứng dụng thực tế. Nếu không có tiện ích rõ ràng, token có thể mất giá, gây thiệt hại cho cả công ty và khách hàng.
Cạnh tranh khốc liệt: Thị trường đã có Bitcoin, Ethereum, Binance Coin – những "ông lớn" với công nghệ vượt trội. Token mới từ Việt Nam sẽ khó cạnh tranh nếu không có chiến lược dài hạn.
Chi phí và bảo mật: Xây dựng blockchain an toàn đòi hỏi đầu tư lớn về công nghệ và nhân sự. Nếu thiếu kinh nghiệm, công ty dễ bị tấn công hoặc thất bại kỹ thuật.

3. Có nên làm và cách thực hiện khả thi
Phát triển hệ sinh thái như Pi là ý tưởng tốt nếu công ty Việt Nam có chiến lược đúng đắn:

Khi nào nên làm: Công ty có nguồn lực tài chính, công nghệ, đội ngũ pháp lý và hệ sinh thái đủ lớn để tích hợp token.
Khi nào không nên: Chỉ chạy theo xu hướng mà không có kế hoạch dài hạn, dễ mất uy tín khi dự án thất bại.

Cách thực hiện tại Việt Nam:

Bắt đầu nhỏ: Phát hành token như "điểm tích lũy" (1 token = 1.000 VNĐ giảm giá) để tránh rủi ro pháp lý. Tuy nhiên vẫn phải là yếu tố lựa chọn công nghệ và xây dựng đội ngũ, thường rất tốn kém.
Tích hợp dịch vụ: Dùng token cho quy đổi nội bộ trong hệ sinh thái khách hàng như trao đổi quà gia tăng giá trị thực tế. Hiện nay cũng có nhiều doanh nghiệp đã áp dụng như Tiki xu nhưng chưa tạo ra được lợi thế.
Hợp tác chuyên gia: Làm việc với các công ty blockchain Việt Nam (Kyber Network, Axon Active) để đảm bảo bảo mật và hiệu quả.
Theo dõi pháp lý: Chờ khung pháp lý rõ ràng (dự kiến 2025-2026) để mở rộng quy mô.

Phát triển hệ sinh thái tiền số như Pi Network là cơ hội đổi mới cho doanh nghiệp Việt Nam có cộng đồng lớn, giúp tăng sức cạnh tranh trong kỷ nguyên số. Tuy nhiên, thành công đòi hỏi sự đầu tư nghiêm túc vào công nghệ, minh bạch và tuân thủ pháp lý. Nếu chỉ sao chép Pi mà không khắc phục điểm yếu (thiếu ứng dụng, phụ thuộc FOMO), công ty có thể đối mặt với thất bại và mất lòng tin. Với cách tiếp cận thận trọng và chiến lược phù hợp, đây là hướng đi đầy triển vọng tại Việt Nam.

Tags: Pi net work cơ hội và thách thức, Pi bài học cho Việt Nam, Pi có thể áp dụng tại VN