Chiến lược Marketing liệu có quan trọng!

Khái niệm Chiến lược Marketing

Chiến lược marketing là kế hoạch tổng thể được thiết kế để đạt được các mục tiêu kinh doanh thông qua việc tiếp cận và thu hút khách hàng mục tiêu. Nó bao gồm việc xác định thị trường mục tiêu, định vị thương hiệu, và triển khai các hoạt động tiếp thị (như quảng cáo, truyền thông, phân phối) để tối ưu hóa giá trị cho cả doanh nghiệp và khách hàng.

Các yếu tố cần lưu ý khi xây dựng chiến lược marketing

1. Nghiên cứu thị trường: Hiểu rõ khách hàng mục tiêu (nhu cầu, hành vi, sở thích), đối thủ cạnh tranh, và xu hướng thị trường.
2. Mục tiêu cụ thể: Xác định mục tiêu rõ ràng (tăng doanh số, nhận diện thương hiệu, mở rộng thị trường, v.v.) theo mô hình SMART (Cụ thể, Đo lường được, Có thể đạt được, Thực tế, Có thời hạn).
3. Định vị thương hiệu: Xây dựng thông điệp và giá trị cốt lõi để tạo sự khác biệt so với đối thủ.
4. Lựa chọn kênh tiếp thị: Chọn các kênh phù hợp (truyền thông xã hội, quảng cáo trực tuyến, truyền thống, v.v.) dựa trên đối tượng mục tiêu.
5. Ngân sách và nguồn lực: Phân bổ ngân sách hợp lý và đảm bảo nguồn lực (nhân sự, công cụ) đáp ứng chiến lược.
6. Đo lường và điều chỉnh: Thiết lập các chỉ số KPI (Key Performance Indicators) để đánh giá hiệu quả và điều chỉnh chiến lược kịp thời.
7. Tính nhất quán: Đảm bảo tất cả các hoạt động marketing đồng bộ với giá trị thương hiệu và thông điệp chính.

Khái niệm chiến lược marketing ra đời khi nào và ai đưa ra đầu tiên?

Khái niệm chiến lược marketing hiện đại được hình thành vào giữa thế kỷ 20, khi các lý thuyết quản trị và tiếp thị bắt đầu phát triển. Mặc dù không có một cá nhân cụ thể nào được ghi nhận là người đầu tiên đưa ra khái niệm này, Philip Kotler, được coi là "cha đẻ của marketing hiện đại", đã đóng vai trò quan trọng trong việc định hình và phổ biến khái niệm chiến lược marketing. Cuốn sách của ông, Marketing Management (xuất bản lần đầu năm 1967), đã hệ thống hóa các nguyên tắc marketing, bao gồm chiến lược, phân đoạn thị trường, và định vị.

Trước đó, các ý tưởng sơ khai về chiến lược marketing đã xuất hiện trong các lý thuyết kinh tế và quản trị từ những năm 1950, khi các công ty bắt đầu chú trọng đến việc nghiên cứu hành vi người tiêu dùng và cạnh tranh thị trường.

Các chiến lược marketing hiệu quả và ấn tượng nhất trên thế giới

Chiến dịch "Share a Coke" của Coca-Cola (ra mắt năm 2011 tại Úc, sau đó lan rộng toàn cầu) nhằm định hình từ chiến lược tiếp cận online:

• Coca-Cola thay thế logo trên chai/lon bằng các tên riêng phổ biến (như "John", "Emma") hoặc các từ ngữ thân thiện ("Friend", "Love"). Khách hàng được khuyến khích tìm chai có tên của mình hoặc bạn bè và chia sẻ trên mạng xã hội với hashtag #ShareACoke.
• Ấn tượng vì lý do:
  • Cá nhân hóa: Tạo cảm giác gần gũi, độc đáo cho từng khách hàng.
  • Tương tác xã hội: Khuyến khích người dùng chia sẻ hình ảnh trên mạng xã hội, tạo hiệu ứng lan tỏa (viral marketing).
  • Tăng doanh số: Theo báo cáo, chiến dịch giúp Coca-Cola tăng doanh số bán hàng tại Mỹ lần đầu tiên sau hơn một thập kỷ, với hơn 250 triệu chai/lon được bán tại Úc chỉ trong năm đầu.
• Chiến dịch không chỉ tăng doanh thu mà còn củng cố vị thế thương hiệu Coca-Cola như một biểu tượng văn hóa toàn cầu.

• Electrolux, thương hiệu thiết bị gia dụng Thụy Điển, đã xây dựng chiến lược định vị dựa trên sự bền bỉ và đáng tin cậy của sản phẩm. Chiến dịch “Giá như mọi thứ đều bền như Electrolux” nhấn mạnh chất lượng lâu dài của các sản phẩm như máy giặt, tủ lạnh, và máy hút bụi, đồng thời tạo sự liên kết cảm xúc với người tiêu dùng bằng cách so sánh độ bền sản phẩm với các giá trị bền vững trong cuộc sống.
• Tại sao ấn tượng:
  • Định vị rõ ràng: Tập trung vào thuộc tính “bền bỉ”, tạo sự khác biệt so với các thương hiệu khác thường nhấn mạnh tính năng công nghệ hoặc giá cả.
  • Kết nối cảm xúc: Chiến dịch khơi gợi mong muốn của người tiêu dùng về các sản phẩm đáng tin cậy, giảm chi phí sửa chữa hoặc thay thế.
  • Tính lan tỏa: Thông điệp đơn giản, dễ nhớ, dễ dàng áp dụng trong quảng cáo đa nền tảng (TV, mạng xã hội, in ấn).
• Chiến dịch đã củng cố hình ảnh Electrolux như một thương hiệu đáng tin cậy, đặc biệt trong thị trường châu Âu và châu Á, giúp tăng thị phần trong phân khúc thiết bị gia dụng.

• Walmart, tập đoàn bán lẻ lớn nhất thế giới, xây dựng chiến lược marketing dựa trên mô hình Everyday Low Price (EDLP) – giá thấp hàng ngày. Thay vì tập trung vào khuyến mãi ngắn hạn, Walmart cam kết cung cấp sản phẩm với giá thấp nhất có thể, từ thực phẩm, đồ gia dụng đến điện tử, nhằm thu hút khách hàng đại chúng.
• Ấn tượng với người tiêu dùng:
  • Tiết kiệm chi phí cho khách hàng: Chiến lược giá thấp giúp Walmart trở thành lựa chọn hàng đầu cho người tiêu dùng có thu nhập trung bình và thấp.
  • Tối ưu chuỗi cung ứng: Walmart đầu tư mạnh vào logistics và quản lý hàng tồn kho để giữ chi phí thấp, từ đó duy trì giá cạnh tranh.
  • Thông điệp nhất quán: Slogan “Save Money. Live Better.” nhấn mạnh giá trị cốt lõi là tiết kiệm, tạo niềm tin lâu dài.
• Chiến lược này đã giúp Walmart thống trị ngành bán lẻ toàn cầu, với doanh thu hàng năm vượt 500 tỷ USD và mạng lưới hơn 10.000 cửa hàng trên toàn thế giới.

• Rolex định vị mình là biểu tượng của sự xa xỉ, chất lượng vượt trội, và uy tín trong ngành đồng hồ. Chiến lược marketing của Rolex tập trung vào việc xây dựng hình ảnh thương hiệu cao cấp thông qua thiết kế tinh xảo, vật liệu đắt tiền, và liên kết với các sự kiện danh giá (như Wimbledon, Formula 1).
• Tại sao ấn tượng:
  • Độc quyền và khan hiếm: Rolex giới hạn sản lượng để duy trì tính độc quyền, tạo cảm giác “khó sở hữu” cho khách hàng.
  • Tập trung vào giá trị thương hiệu: Thay vì cạnh tranh giá, Rolex nhấn mạnh vào chất lượng thủ công, độ chính xác, và lịch sử thương hiệu.
  • Tài trợ và quảng bá tinh tế: Rolex hợp tác với các nhân vật nổi tiếng và sự kiện thể thao cao cấp, củng cố hình ảnh sang trọng.
• Rolex không chỉ dẫn đầu thị trường đồng hồ xa xỉ mà còn trở thành biểu tượng văn hóa, với giá trị thương hiệu ước tính hơn 8 tỷ USD (theo Interbrand).

Mời tư vấn hay tự xây dựng chiến lược marketing: Cái nào hiệu quả hơn?

1. Mời tư vấn (Agency/Chuyên gia):

• Ưu điểm:
  • Chuyên môn cao: Các chuyên gia có kinh nghiệm và hiểu biết sâu về thị trường, công cụ, và xu hướng.
  • Tiết kiệm thời gian: Doanh nghiệp có thể tập trung vào hoạt động cốt lõi.
  • Góc nhìn khách quan: Tư vấn viên có thể đưa ra những ý tưởng mới mẻ, không bị giới hạn bởi tư duy nội bộ.
  • Truy cập công cụ hiện đại: Các agency thường có công cụ phân tích và dữ liệu thị trường tiên tiến.
• Nhược điểm:
  • Chi phí cao, đặc biệt với các agency uy tín.
  • Phụ thuộc vào chất lượng tư vấn viên; nếu chọn sai, có thể lãng phí nguồn lực.
  • Cần thời gian để agency hiểu rõ doanh nghiệp và văn hóa nội bộ.

2. Tự xây dựng chiến lược marketing:

• Ưu điểm:
  • Hiểu sâu về doanh nghiệp: Đội ngũ nội bộ nắm rõ sản phẩm, khách hàng, và văn hóa công ty.
  • Tiết kiệm chi phí: Không phải trả phí cho bên thứ ba.
  • Kiểm soát tốt hơn: Doanh nghiệp có thể tự điều chỉnh chiến lược linh hoạt.
• Nhược điểm:
  • Thiếu chuyên môn: Nếu đội ngũ nội bộ không có kinh nghiệm, chiến lược có thể kém hiệu quả.
  • Tốn thời gian và nguồn lực: Phải đầu tư vào đào tạo và nghiên cứu.
  • Thiếu góc nhìn bên ngoài: Có thể bỏ lỡ các cơ hội hoặc xu hướng mới.

• Mời tư vấn hiệu quả hơn khi: Doanh nghiệp thiếu đội ngũ chuyên môn, cần triển khai chiến dịch lớn, hoặc muốn tiếp cận thị trường mới. Ví dụ, các công ty nhỏ hoặc startup thường thuê agency để xây dựng chiến lược ban đầu.
• Tự xây dựng hiệu quả hơn khi: Doanh nghiệp có đội ngũ marketing nội bộ mạnh, hiểu rõ thị trường, và có ngân sách hạn chế. Điều này phù hợp với các doanh nghiệp vừa và nhỏ đã có nền tảng nhất định.

Các mô hình thông dụng để xây dựng chiến lược marketing: Dưới đây là các mô hình phổ biến được sử dụng để xây dựng chiến lược marketing hiệu quả.

1. Mô hình 4Ps (Marketing Mix):
   • Bao gồm Product (Sản phẩm), Price (Giá cả), Place (Phân phối), và Promotion (Xúc tiến). Mô hình này giúp doanh nghiệp xác định cách tiếp cận thị trường dựa trên bốn yếu tố cốt lõi.
   • Ứng dụng: Phù hợp với hầu hết các loại hình doanh nghiệp, đặc biệt là bán lẻ hoặc sản phẩm tiêu dùng. Ví dụ, Walmart sử dụng 4Ps để tối ưu hóa giá cả và kênh phân phối.
   • Điển hình 4Ps:
     • Product: Sản phẩm đa dạng, từ thực phẩm đến điện tử.
     • Price: Giá thấp hàng ngày (Walmart).
     • Place: Mạng lưới cửa hàng toàn cầu và bán hàng trực tuyến.
     • Promotion: Quảng cáo tập trung vào tiết kiệm và tiện lợi.
2. Mô hình STP (Segmentation, Targeting, Positioning):
   • Bao gồm Phân khúc thị trường (Segmentation), Lựa chọn thị trường mục tiêu (Targeting), và Định vị (Positioning). Mô hình này giúp doanh nghiệp xác định đối tượng khách hàng cụ thể và cách định vị thương hiệu trong tâm trí họ.
   • Hữu ích cho các thương hiệu muốn tạo sự khác biệt, như Rolex với định vị cao cấp.
   • 3 yếu tố tác động:
     • Segmentation: Rolex nhắm đến khách hàng thượng lưu, yêu thích sự xa xỉ.
     • Targeting: Tập trung vào những người có thu nhập cao và quan tâm đến uy tín thương hiệu.
     • Positioning: Đồng hồ Rolex là biểu tượng của sự thành công và đẳng cấp.
3. Mô hình AIDA (Attention, Interest, Desire, Action):
   • Mô hình này tập trung vào hành trình khách hàng: Thu hút sự chú ý (Attention), Khơi gợi sự quan tâm (Interest), Tạo mong muốn (Desire), và Thúc đẩy hành động (Action).
   • Ứng dụng: Thường được dùng trong quảng cáo và truyền thông, như chiến dịch “Share a Coke” của Coca-Cola.
   • Ví dụ:
     • Attention: Tên riêng trên chai Coca-Cola thu hút sự chú ý.
     • Interest: Khách hàng tò mò tìm chai có tên mình.
     • Desire: Mong muốn chia sẻ trải nghiệm trên mạng xã hội.
     • Action: Mua sản phẩm và đăng bài với hashtag #ShareACoke.
4. Mô hình SWOT:
   • Phân tích Điểm mạnh (Strengths), Điểm yếu (Weaknesses), Cơ hội (Opportunities), và Thách thức (Threats) để xây dựng chiến lược phù hợp với bối cảnh nội bộ và thị trường.
   • Giúp doanh nghiệp đánh giá vị thế trước khi triển khai chiến lược, như Electrolux phân tích độ bền sản phẩm là điểm mạnh để định vị.
   • Ví dụ SWOT:
     • Strengths: Độ bền sản phẩm của Electrolux.
     • Weaknesses: Giá cao hơn một số đối thủ.
     • Opportunities: Xu hướng tiêu dùng ưa chuộng sản phẩm bền vững.
     • Threats: Cạnh tranh từ các thương hiệu giá rẻ.
5. Mô hình 7Ps (Mở rộng từ 4Ps):
   • Ngoài 4Ps, mô hình này bổ sung People (Con người), Process (Quy trình), và Physical Evidence (Cơ sở vật chất), phù hợp với ngành dịch vụ.
   • Thích hợp cho các doanh nghiệp dịch vụ như khách sạn, nhà hàng, hoặc công ty công nghệ. Ví dụ, một công ty công nghệ có thể dùng 7Ps để tối ưu hóa trải nghiệm khách hàng.
   • Ứng dụng 7Ps:
     • People: Đội ngũ hỗ trợ khách hàng của một thương hiệu công nghệ.
     • Process: Quy trình đặt hàng trực tuyến nhanh chóng.
     • Physical Evidence: Giao diện website chuyên nghiệp.
6. Mô hình Content Marketing Funnel:
   • Tập trung vào việc sử dụng nội dung để dẫn dắt khách hàng qua các giai đoạn: Nhận thức (Awareness), Xem xét (Consideration), Chuyển đổi (Conversion), và Trung thành (Loyalty).
   • Phù hợp với chiến lược kỹ thuật số, đặc biệt trên mạng xã hội hoặc blog. Ví dụ, Coca-Cola sử dụng nội dung #ShareACoke để tăng nhận thức và tương tác.
   • Ví dụ:
     • Awareness: Video quảng cáo lan tỏa trên TikTok.
     • Consideration: Bài blog so sánh sản phẩm với đối thủ.
     • Conversion: Ưu đãi mua hàng trực tuyến.
     • Loyalty: Chương trình khách hàng thân thiết.

Kết hợp cả hai phương pháp thường mang lại hiệu quả cao nhất. Doanh nghiệp có thể thuê tư vấn để xây dựng chiến lược ban đầu hoặc phân tích thị trường, sau đó đội ngũ nội bộ triển khai và điều chỉnh theo thực tế.