Staffelter Hof lịch sử ngàn năm của 1 thương hiệu rượu vang

Câu chuyện lịch sử: Staffelter Hof Winery – Hương rượu vang ngàn năm

Nhà sáng lập: Tu viện Stavelot và món quà của vua Lothar II

Vào năm 862, khi đế quốc Carolingian đang ở đỉnh cao quyền lực, vua Lothar II (835-869), chắt của Hoàng đế Charlemagne, đứng trước một vấn đề nan giải: Tu viện Stavelot, một trung tâm tôn giáo quan trọng ở vùng đất nay thuộc Bỉ, thiếu rượu vang cho các nghi lễ thánh. Với lòng sùng đạo và tầm nhìn chiến lược, Lothar II ban tặng một mảnh đất trù phú bên dòng sông Mosel, tại ngôi làng Kröv nhỏ bé ở vùng Rhineland-Palatinate, Đức ngày nay, cho tu viện. Mảnh đất này, với những sườn đồi dốc lý tưởng để trồng nho, trở thành nền móng cho Staffelter Hof Winery, cái tên bắt nguồn từ “Stavelot” (trong tiếng Walloon có nghĩa là “chuồng sói”).

Không có một cá nhân sáng lập cụ thể nào được ghi nhận, bởi Staffelter Hof khởi đầu như một dự án tập thể của các tu sĩ Benedictine tại Tu viện Stavelot. Những người tu sĩ này, với sự tận tụy và kiến thức về nông nghiệp, đã biến vườn nho thành nguồn thu nhập chính cho tu viện, sản xuất rượu vang không chỉ phục vụ nghi lễ mà còn giao thương với các vùng lân cận. Chính quyết định của vua Lothar II và sự chăm chỉ của các tu sĩ đã đặt viên gạch đầu tiên cho thương hiệu lâu đời nhất châu Âu.

Lịch sử thăng trầm: Hành trình hơn một thiên niên kỷ

Thời kỳ Trung Cổ: Rượu vang của đức tin

Trong những thế kỷ đầu, Staffelter Hof vận hành như một phần của Tu viện Stavelot, sản xuất rượu vang để phục vụ các nghi lễ Công giáo, nơi rượu vang tượng trưng cho máu của Chúa. Các tu sĩ Benedictine tỉ mỉ chăm sóc vườn nho trên những sườn đồi dốc, sử dụng kỹ thuật trồng trọt học được từ người La Mã, những người đã mang giống nho Riesling đến vùng Mosel. Rượu vang của Staffelter Hof không chỉ được sử dụng trong nhà thờ mà còn được bán cho các thương nhân, giúp tu viện duy trì hoạt động qua thời kỳ bất ổn của châu Âu Trung Cổ.

Thế kỷ 11 đến 15, khi các cuộc chiến tranh tôn giáo và bệnh dịch hạch hoành hành, Staffelter Hof vẫn đứng vững nhờ sự bảo vệ của tu viện và nhu cầu ổn định về rượu vang trong đời sống tôn giáo và xã hội. Các tài liệu lưu trữ tại Archives de l’État à Liège ở Bỉ, ghi nhận hoạt động liên tục của vườn nho, là minh chứng cho sự bền bỉ của thương hiệu trong giai đoạn này.

Thời kỳ Cách mạng Pháp: Từ tay tu viện đến tay tư nhân

Năm 1804, Cách mạng Pháp và Bộ luật Napoleon (Napoleonic Code) đã làm rung chuyển châu Âu, dẫn đến việc tịch thu tài sản nhà thờ. Staffelter Hof, vốn thuộc quyền sở hữu của Tu viện Stavelot suốt hơn 900 năm, bị quốc hữu hóa bởi chính quyền Pháp. Năm 1805, Peter Schneiders, một người quản lý vườn nho cho tu viện, đã mua lại tài sản này từ chính phủ Napoleon, đánh dấu bước ngoặt khi Staffelter Hof chuyển từ một cơ sở tôn giáo thành doanh nghiệp gia đình.

Dưới sự quản lý của gia đình Schneiders, Staffelter Hof bắt đầu mở rộng sản xuất, tập trung vào giống nho Riesling, nổi tiếng với hương vị ngọt nhẹ và độ chua thanh. Trong thế kỷ 19, khi ngành rượu vang Đức bùng nổ, thương hiệu này đã xây dựng danh tiếng với các chai rượu mang con dấu của Tu viện Stavelot, biểu tượng của chất lượng và di sản.

Thế kỷ 20: Thách thức và đổi mới

Hai cuộc chiến tranh thế giới là thử thách lớn đối với Staffelter Hof. Trong Thế chiến I và II, vùng Mosel bị tàn phá, nguồn lao động khan hiếm, và thị trường rượu vang bị gián đoạn. Tuy nhiên, gia đình Schneiders đã linh hoạt thích nghi, tập trung vào sản xuất rượu vang số lượng lớn (bulk wine) để đáp ứng nhu cầu cơ bản. Đến những năm 1950, ông nội của nhà làm rượu hiện tại, Jan Matthias Klein, quyết định chuyển hướng, tập trung vào chất lượng thay vì số lượng, và bắt đầu đóng chai rượu dưới thương hiệu Staffelter Hof.

Năm 1962, Paul Klein và vợ, Rosina, mở thêm hai phòng khách tại vườn nho, đặt nền móng cho hoạt động du lịch rượu vang. Đến thập niên 1970, họ mở rộng thành bốn phòng, biến Staffelter Hof thành điểm đến kết hợp giữa rượu vang, lưu trú, và văn hóa.

Thế kỷ 21: Cách mạng tự nhiên của Jan Matthias Klein

Năm 2005, Jan Matthias Klein, thế hệ thứ bảy của gia đình, tiếp quản Staffelter Hof ở tuổi 28. Ban đầu, Jan không có ý định nối nghiệp gia đình, nhưng sau khi học về làm rượu vang và thực tập tại Pháp, New Zealand, và Úc, anh trở về với niềm đam mê mới. Từ năm 2010, Jan dẫn dắt một cuộc cách mạng: chuyển toàn bộ 11,5 ha vườn nho sang canh tác hữu cơ, đạt chứng nhận hữu cơ châu Âu vào năm 2014. Anh cũng tiên phong trong phong trào rượu vang tự nhiên (natural wine) tại Mosel, sản xuất các loại rượu không lọc, không thêm lưu huỳnh, và sử dụng men tự nhiên.

Dưới sự dẫn dắt của Jan, Staffelter Hof đã trở thành thành viên của Klitzekleine Ring, một nhóm các nhà làm rượu tại Mosel cam kết bảo tồn các vườn nho dốc và thúc đẩy canh tác bền vững. Jan cũng sáng tạo với các nhãn rượu độc đáo như Little Bastard, Little Red Riding Wolf, và Kiss Kiss Maddie’s Lips, lấy cảm hứng từ truyền thuyết về con sói Magnus – một con sói được các tu sĩ bắt để kéo xe thay lừa trong vườn nho. Những nhãn rượu này, với thiết kế hiện đại và phong cách “hip”, đã thu hút giới trẻ và thị trường quốc tế.

Tình trạng hiện tại: Trở thành một di sản sống động

Tính đến năm 2025, Staffelter Hof Winery vẫn là một doanh nghiệp gia đình sôi động, vận hành tại Kröv, vùng Mosel, Đức. 

• Quy mô và sản phẩm: Staffelter Hof quản lý 11,5 ha vườn nho (10,2 ha trồng nho), chủ yếu là giống Riesling, cùng một số giống khác như Frühburgunder. Họ sản xuất ba dòng rượu chính:

  • Wappenwein (Heraldic Wines): Rượu từ các cây nho già trên sườn dốc, mang phong cách truyền thống.

  • Signatureweine (Signature Wines): Rượu cao cấp như Beerenauslese và Trockenbeerenauslese, nổi bật với Eiswein (rượu băng).

  • Motivweine (Wolf Wines): Rượu tự nhiên, không lọc, không lưu huỳnh, với tên gọi vui nhộn như Little Bastard.
    Ngoài rượu vang, họ sản xuất rượu mạnh (brandy từ nho, men, và trái cây), rượu vang sủi bọt, và nước ép nho. Các chai rượu vẫn mang con dấu Tu viện Stavelot, khẳng định di sản hơn 1.160 năm.

• Staffelter Hof vận hành một nhà khách với bảy căn hộ đầy đủ tiện nghi, thu hút du khách yêu thích rượu vang và văn hóa Mosel. Họ tổ chức các sự kiện văn hóa như SummerWingDing, các buổi nếm rượu, hòa nhạc, và tour du lịch vườn nho. Khoảng 75% năng lượng của nhà máy rượu đến từ hệ thống quang điện, thể hiện cam kết bền vững.

• Dẫn dắt bởi Jan Matthias Klein, cùng cha mẹ Gerd và Gundi Klein, Staffelter Hof đã đạt được nhiều giải thưởng từ các tổ chức như Gault Millau và Eichelmann. Họ là một trong số ít nhà máy rượu tại Mosel đạt chứng nhận hữu cơ, tiên phong trong sản xuất rượu tự nhiên. Các chai rượu tự nhiên của họ, như Little Red Riding Wolf, được yêu thích tại các thị trường như London và New York, nhờ phong cách hiện đại và chất lượng cao (độ cồn thấp dưới 11%, hương vị tươi mát, chua nhẹ). Jan cũng thúc đẩy đa dạng sinh học bằng cách trồng cây xen kẽ và sử dụng thuốc trừ sâu tự nhiên.

• Vị thế quốc tế: Staffelter Hof là thành viên của Slow Food và Vision Mosel, các tổ chức thúc đẩy thực phẩm và rượu vang bền vững. Rượu của họ được phân phối rộng rãi ở châu Âu, Mỹ, và một số thị trường châu Á, được đánh giá cao trên các nền tảng như Vivino (điểm trung bình 3.8-4.4 cho các chai như Kröver Paradies Riesling Eiswein).

So sánh với các công ty lâu đời khác ở châu Âu

Để hiểu rõ hơn vị trí của Staffelter Hof, dưới đây là một số công ty lâu đời khác ở châu Âu vẫn còn hoạt động, dựa trên các nguồn như WorldAtlas, Statista, và CEOWORLD Magazine:

1. Monnaie de Paris (Pháp, 864 CE):
   • Được thành lập bởi Vua Charles the Bald, Monnaie de Paris là xưởng đúc tiền lâu đời nhất thế giới, sản xuất tiền xu cho Pháp và một số nước khác. Từ thời Trung Cổ, nó đã đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Pháp, sản xuất các đồng xu mang biểu tượng tự do và bình đẳng, thậm chí cả đồng euro ngày nay.
   • Là một tổ chức thuộc sở hữu nhà nước, Monnaie de Paris có sự ổn định tài chính và chính trị lớn hơn so với Staffelter Hof, vốn là doanh nghiệp tư nhân. Tuy nhiên, nó đứng sau Staffelter Hof hai năm về thời gian thành lập.
2. The Royal Mint (Anh, 886 CE):
   • Được thành lập dưới thời Alfred Đại đế, The Royal Mint bắt đầu với việc đúc tiền bạc tại London. Trong hơn 1.100 năm, nó đã sản xuất tiền xu cho Vương quốc Anh, từ thời Trung Cổ đến đồng bảng Anh hiện đại, và thậm chí sản xuất tiền cho Đức Quốc xã trong Thế chiến II trước khi chuyển sang đúc đồng euro.
   • Tương tự Monnaie de Paris, The Royal Mint là một công ty nhà nước, mang lại lợi thế về sự hỗ trợ chính phủ. Tuy nhiên, nó trẻ hơn Staffelter Hof gần 24 năm.
3. St. Peter Stifts Kulinarium (Áo, 803 CE):
   • Được cho là nhà hàng lâu đời nhất châu Âu, St. Peter Stifts Kulinarium nằm trong Tu viện St. Peter ở Salzburg, bắt đầu hoạt động từ năm 803. Nhà hàng này từng phục vụ các nhân vật lịch sử như Christopher Columbus và Wolfgang Amadeus Mozart.
   • Thông tin gây tranh cãi: Mặc dù một số nguồn (như Statista và BusinessFinancing.co.uk) liệt kê St. Peter Stifts Kulinarium là công ty lâu đời nhất châu Âu, các tài liệu khác cho rằng hoạt động của nó có thể không liên tục hoặc không được xác minh rõ ràng trước thế kỷ 12. Do đó, Staffelter Hof thường được công nhận là công ty lâu đời nhất với bằng chứng rõ ràng hơn.

Lý do Staffelter Hof tồn tại và phát triển lâu dài đến vậy: Sự trường tồn của Staffelter Hof Winery qua hơn một thiên niên kỷ có thể được giải thích qua các yếu tố sau:

1. Ngành nghề bền vững:
   Sản xuất rượu vang là một ngành gắn liền với văn hóa và nhu cầu tiêu dùng lâu dài ở châu Âu. Rượu vang không chỉ là thức uống mà còn là biểu tượng của tôn giáo, lễ hội, và đời sống xã hội, đảm bảo nhu cầu ổn định qua mọi thời đại.
2. Quản lý gia đình và truyền thống:
   Staffelter Hof được quản lý qua nhiều thế hệ gia đình, tạo ra sự gắn bó sâu sắc với thương hiệu và đất đai. Văn hóa gia đình giúp duy trì các giá trị cốt lõi, như chất lượng thủ công và lòng tự hào về di sản.
3. Khả năng thích nghi:
   Từ việc sản xuất rượu cho tu viện đến mở rộng thành lò chưng cất và nhà khách, Staffelter Hof đã biết cách đổi mới. Họ áp dụng công nghệ hiện đại (như kiểm soát nhiệt độ lên men) và tiếp thị trực tuyến để thu hút khách hàng toàn cầu, đồng thời giữ gìn các phương pháp trồng nho truyền thống.
4. Vị trí địa lý lý tưởng:
   Vùng Mosel là một trong những khu vực sản xuất rượu vang tốt nhất thế giới, với khí hậu và đất đai lý tưởng cho giống nho Riesling. Vị trí này mang lại lợi thế cạnh tranh tự nhiên, giúp Staffelter Hof duy trì chất lượng sản phẩm.
5. Danh tiếng và chất lượng:
   Các chai rượu của Staffelter Hof vẫn mang con dấu của Tu viện Stavelot, một biểu tượng của uy tín và lịch sử. Sản phẩm của họ được phục vụ trong nhiều nhà hàng cao cấp ở Đức và châu Âu, củng cố danh tiếng qua thời gian.

Câu chuyện truyền cảm hứng kinh doanh của thương hiệu

Câu chuyện của Staffelter Hof Winery là một bài học sống động cho các doanh nghiệp hiện đại. Trong khi nhiều công ty trên S&P 500 chỉ tồn tại trung bình 18 năm (theo WorldAtlas), Staffelter Hof đã vượt qua hơn một thiên niên kỷ nhờ sự kết hợp giữa truyền thống và đổi mới. Họ dạy chúng ta rằng:

• Chất lượng là vĩnh cửu: Dù công nghệ thay đổi, khách hàng vẫn trung thành với những sản phẩm chất lượng cao, được làm bằng tâm huyết.
• Thích nghi là sống còn: Staffelter Hof không ngại áp dụng kỹ thuật mới hay mở rộng dịch vụ (như nhà khách) để đáp ứng thị trường hiện đại.
• Gắn bó với cội nguồn: Việc duy trì di sản gia đình và văn hóa địa phương đã giúp Staffelter Hof tạo ra một thương hiệu độc đáo, không thể sao chép.

Câu chuyện của họ là minh chứng rằng, trong một thế giới không ngừng thay đổi, sự kiên trì, tầm nhìn dài hạn, và cam kết với giá trị cốt lõi có thể giúp một doanh nghiệp trường tồn qua mọi thử thách.

Staffelter Hof Winery, được thành lập vào năm 862 tại Kröv, Đức, là tập đoàn lâu đời nhất châu Âu vẫn còn hoạt động liên tục, vượt qua Monnaie de Paris (864) và The Royal Mint (886) về thời gian thành lập. Với hơn 1.160 năm lịch sử, Staffelter Hof không chỉ là một nhà sản xuất rượu vang mà còn là biểu tượng của sự bền bỉ, thích nghi, và chất lượng.
So với các đối thủ như St. Peter Stifts Kulinarium, Staffelter Hof được công nhận rộng rãi hơn nhờ bằng chứng lịch sử rõ ràng và hoạt động không gián đoạn. Câu chuyện của họ truyền cảm hứng cho các doanh nhân hiện đại, nhắc nhở rằng một doanh nghiệp có thể trường tồn nếu biết cân bằng giữa truyền thống và đổi mới.